Les 1: Een brandstoftoeslag kan en mag
Nog nooit eerder adviseerde Cumela Advies haar ondernemers een brandstoftoeslag toe te passen, maar toen begin maart de prijs van brandstof explodeerde was een toeslag de enige oplossing om deze stijgingen op te vangen. “Nooit eerder steeg de prijs over een langere periode zo hard", licht André de Swart, adviseur bedrijfskundige zaken bij Cumela Advies toe, “we hadden geen ander alternatief dan onze ondernemers het advies te geven hier gebruik van te gaan maken.”
De balans opmakend stelt Ada Kieft, bedrijvenadviseur bij Cumela in de regio Noord-Holland en Flevoland dat ze de indruk heeft dat de meeste bedrijven een brandstoftoeslag doorgevoerd hebben. “Bijna iedereen doet het”, vult Wilco Emons aan, bedrijvenadviseur in de regio Noord-Brabant. De Swart denkt zelfs dat meer dan 75 procent van de ondernemers gebruik is gaan maken van een brandstoftoeslag.
Kozen ondernemers er niet voor om een toeslag in te zetten dan gebeurde dat volgens de adviseurs vooral omdat ze óf niet beschikken over de tijd en ruimte om dit administratief op te pakken óf omdat het ze het verlies voor lief nemen. “Er zijn ondernemers die blijkbaar geen zicht hebben op welk aandeel van de kostprijs dieselkosten zijn en dan besluiten dat de beperkte invloed niet de moeite is”, concludeert Emons wanneer hij wat uitgebreider ingaat op een voorbeeld van een ondernemer die besloot de toeslag niet toe te passen. Een andere groep rekende de hogere kosten van brandstof maar deels door. “Dat heb ik meerdere malen van ondernemers gehoord”, zegt De Swart, "en gebeurde om de klant iets te ontzien."
Hoewel ondernemers vooraf bang waren voor de reacties van klanten blijkt die vrees onterecht. Er zijn inderdaad situaties bekend van ondernemers die een discussie kregen met een klant over de toeslag, maar dat waren er veel minder dan vooraf gedacht. Als er al discussie was dan ging die over de index die gebruikt werd voor de berekening van de toeslag, want dat is het enige wat soms voor wat verwarring zorgde.
“De rekeningen voor de eerste snede gaan nu de deur uit. Ik ben benieuwd of daar respons op komt, maar tot nog toe hoor ik eigenlijk geen negatieve geluiden uit het veld”, zegt Emons. Hij neemt aan dat dit mede komt omdat alles duurder geworden is en iedereen om zich heen ook ziet dat ondernemers niet anders kunnen.
Les 2: Indexeren is nodig
“Er zijn ondernemers die voor het eerst in tien jaar geïndexeerd hebben”, zegt De Swart. “Voor het eerst hebben vrijwel alle ondernemers in het eerste kwartaal van 2022 geïndexeerd." Wilco Emons vult aan: "Ik heb zelfs ondernemers met mobiele kranen die nu voor het eerst de tarieven verhoogd hebben”, zegt Emons. “Dat was ook nodig want stel dat je een anderhalf jaar geleden nog 180.000 euro voor een Liebher betaalde dan kan die prijs nu heel goed opgelopen zijn naar 245.000 euro.”
De kostenstijging zit niet alleen in de brandstofkosten. Door te indexeren hebben de bedrijven voorkomen dat ze weinig of geen marge meer overhouden. “Zo weten we uit de Cumela Kompas Analyse dat de marge bij veel bedrijven niet veel speelruimte overlaat. Als je ook weet dat onderdelen en banden 10 procent van de totale kosten bedragen en deze met 30 procent gestegen zijn dan is het helder waarom het belangrijk is om te indexeren en zelfs dat biedt geen garanties, zoals we in de bijzondere periode zien”, zegt De Swart.
Les 3: Wees creatief
Nog een aantal praktische oplossingen van de adviseur bedrijfskundige zaken, omdat indexeren soms lastig is. “Ga zuinig om met je machine. Als onderhoud 30 procent duurder geworden is en het beslaat 10 procent van je kosten dan weet je dat het belangrijk is om hier aandacht aan te besteden. Heel concreet weet ik bijvoorbeeld dat een bestelling geannuleerd werd, maar dat dezelfde onderdelen daarna tegen een flink hogere prijs alsnog besteld konden worden”, zegt De Swart.
De periode van onbeperkte beschikbaarheid is (tijdelijk) voorbij. “Wat ik ondernemers daarom graag meegeef is om toch onderdelen op voorraad te gaan leggen, zodat je belangrijke gangbare onderdelen altijd bij de hand hebt. Dit voorkomt stilstand van de machine. Gaat een machine kapot dan zijn opdrachtgevers vaak niet bereid om je tegemoet te komen en dan is het prettig als je het zo op kunt lossen”, legt De Swart uit.
Iets anders wat ook steeds meer op de voorgrond komt te staan zijn de rentestijgingen. “De rente loopt snel op en ondernemers worden achteraf verrast met hogere rentes”, zegt De Swart. Hij gaat hier later op Cumela.nl ruimer op in maar wil er ondernemers nu alvast op attenderen.
Les 4: Doe een nacalculatie
“Ik adviseer ondernemers vooral om in deze tijden gebruik te gaan maken van een voor- en nog belangrijker een nacalculatie. Alleen zo kom je erachter of het klopt wat je factureert en hoe je bedrijf ervoor staat”, zegt Kieft. “Die nacalculatie kun je zelf doen, maar bij Cumela bieden we het ondernemers zelfs aan via de Cumela Kompas Analyse. Ik raad ondernemers echt aan hier gebruik van te maken. Op die manier zie je hoe jouw bedrijf het doet en hoe die van een ander het doet. Ben je lid van Cumela dan krijg je dit ook nog eens van ons.”
De Swart sluit zich hier helemaal bij aan. “Alleen via nacalculatie ontdek je of je de kosten hebt weten op te vangen of dat er meer stappen nodig zijn. "Reken na wat de kosten zijn van een losse trekker, graafmachine, vrachtwagen, enzovoort en zet dit af tegen het gevraagde tarief. Deze calculatie is te maken met de kostprijsmodule."
"Een andere vorm van nacalculatie is om het resultaat van het totale bedrijf (de jaarcijfers) te beoordelen op voldoende rendement. Dit is een grove benadering en het is achteraf. Als de kosten onvoldoende aangesloten waren aan de opbrengsten dan is er een tekort ontstaan en moet er extra geïndexeerd worden om dit te compenseren." De Swart verwacht dat sommige bedrijven door deze tekorten in de problemen raken.
Meer informatie
Door de aanhoudende oorlog in de Oekraïne blijft er veel onzekerheid bestaan over het verdere verloop van prijzen. Actueel oogt alles weer wat kalmer, “maar ook wij als dienstverlener doen er goed aan om er rekening mee te houden dat prijzen snel kunnen stijgen en dalen”, zo sluit De Swart af.
