Op een link klikken kan grote gevolgen hebben

"Is het echt mijn zoon die mij met een, voor mij, onbekend nummer appt dat hij mijn hulp nodig heeft, zodat hij in 2019 de gedenkwaardige (en verloren) championsleague-wedstrijd van zijn droomteam kan bijwonen?" Ik belde hem. Uiteraard was dit volgens hem belachelijk. Toch klopte het plaatje; hij belde me het nummer van een vriend, want hij stond telefonisch in de wacht en ophangen betekende geen kaartje voor Ajax.  "De moraal van het verhaal is: bij twijfel check altijd even de bron."

Digitale criminaliteit is nog steeds een groeimarkt voor criminelen. Vorig jaar bedroeg de schade ruim 8 miljoen euro. Ook leden ontvangen appjes, mailtjes enzovoort. En ben je onoplettend, trap je er in dan zijn de gevolgen groot. Ben je scherp, dan kun je een hoop ellende voorkomen. "Ik bespreek dit onderwerp regelmatig met leden en ik bespreek dan eenvoudige zaken die het risico verkleinen", zegt Otten.

Veel verschillende vormen
Phishing of internetcriminaliteit komt in veel vormen voor. Vrienden en familie die je via WhatsApp op een nieuw nummer om financiële hulp vragen. De collega die in de mail wordt gevraagd om namens jou snel een betaling te doen. Een mailtje waarin je even op een linkje moet klikken. Van deze vragen moeten vanaf nu alle alarmbellen gaan rinkelen. Vertrouw je de vraag niet? Bel de afzender en check of de vraag echt van hem of haar afkomstig is?

Behandel je wachtwoorden net als je gedragen sokken. Je wil ze aan niemand laten zien.

Ook leden krijgen mailtjes van “banken” waarin gevraagd wordt om op een link te drukken of om gegevens achter te laten. Niet vertrouwen! De rechtermuisknop biedt een deel van de oplossing. Klik met de rechtermuisknop op het e-mailadres van de afzender. Je ziet dan het “feitelijke” e-mailadres. Ken je dit adres niet? Verwijder de mail uit je postvak en “vuilnisbak”. Lijkt alles goed, maar twijfel je nog? Neem geen risico, bel de afzender. Soms is het heel duidelijk dat een mail vanuit een onzuivere afzender komt, maar steeds vaker zien we ook dat de mail bijna niet van een echte zakelijke mail te onderscheiden is.  

Linkjes simpel checken
Foute linkjes in je mail leveren je veel ellende op. Klik je erop dan zal deze je naar een webpagina met kwade bedoelingen leiden. De eerste check bijvoorbeeld bij banken of webshops is of er een slotje staat in de adresbalk. Van andere websites kan je het adres laten checken in een superhandige website: www.checkjelinkje.nl. Deze site wordt ook aanbevolen door de consumentbond. "Het mooie is dat je deze ook standaard op de webbrowser (Chrome en Firefox) installeren. Zelfs op je smartphone en tablet. Alle sites die je dan vanaf nu bezoekt worden dan gecontroleerd en eventueel geblokkeerd. Bij mij werkt het goed", zegt Otten. 

Sterke wachtwoorden
Het wachtwoord voor facebook, de krant, de supermarkt, de computersystemen op je werk. Overal heb je wachtwoorden voor nodig. Het duizelt je voor de ogen. Vandaar dat er vaak wordt gekozen voor één wachtwoord. Voor hackers vaart de zilvervloot helemaal binnen als ze met één wachtwoord op meerdere sites terecht kunnen. Kies dus unieke en sterke wachtwoorden. Deze kan je onmogelijk onthouden. Gelukkig zijn daar dan weer handige online of offline wachtwoordmanagers voor. Deze onthouden het wachtwoord voor je en zorgen ervoor dat je makkelijk kan inloggen. In de linkjes lees je welke wachtwoordmanagers er zijn en ook lees je de tips voor sterke wachtwoorden.

Ga voor maximum veiligheid
Helemaal veilig is het om naast een sterk wachtwoord ook gebruik te maken van een code die je op je telefoon of token ontvangt. Dit heet twee stappen authenticatie. Zelfs als hackers je wachtwoord hebben gekraakt moeten ze ook nog de hand weten te leggen op je telefoon om de tweede code te krijgen. Dit is relatief eenvoudig in te (laten) stellen. 

Ik merk in gesprekken dat een deel van de leden de gevolgen van Phishing (en internetcriminaliteit) onderschatten. Zorg daarom voor een kritische of argwanend bij vragen, appjes en mailtjes. Neem een aantal van de genoemde simpele stappen. Tot slot, behandel je wachtwoorden net als je gedragen sokken. Je wil ze aan niemand laten zien.