Niet doorberekenen stijgende kosten kost bedrijven de kop

Het bespreekbaar maken van de kostprijsontwikkeling en het vinden van handvatten om de gestegen kosten door te berekenen, was recent het onderwerp van de cumelaondernemersclub in de regio Land van Cuijk en Maasduinen. Samen met André de Swart van Cumela Advies werd gezocht naar mogelijkheden om de kostprijsontwikkeling bespreekbaar te maken. De aanwezige ondernemers kwamen al snel tot de conclusie dat er wat moet gebeuren. Ze zijn nog ondernemer, dus het is laat, maar nog niet te laat. De vraag is alleen wat je moet doen en hoe de klanten daarop reageren, maar ook de collega’s.

De monteur van het mechanisatiebedrijf komt ook niet voor niets voorrijden

Dun rendement

Het bedrijfseconomisch rendement ligt de afgelopen tien jaren in de cumelasector tussen de minus drie en vier procent. Deze cijfers zijn afkomstig uit Cumela Kompas, de kengetallenvergelijking van Cumela. Het behaalde rendement is een magere beloning voor alle inspanningen en investeringen die bedrijven moeten doen. Er wordt dus een boterham verdiend, maar het beleg is dun. Echt ruimte om vlees op de botten te krijgen, is er voor veel bedrijven dan ook niet.

Dankzij de beperkte stijging van de cao-lonen bleven de gemiddelde personeelskosten op 43 procent van de bruto marge. De echte stijging zat afgelopen jaar bij de machinekosten. Er was een forse stijging van de vervangingswaarde, de onderdelenprijzen en de uurtarieven van de mechanisatiebedrijven. Het gevolg is een flink hogere kostprijs. Bij die constatering had bedrijfseconoom De Swart maar één advies. “Wil je boven de rode streep blijven, dan moet je die extra kosten doorberekenen”, zei hij. “Dat kun je niet opvangen in de marge.”

Brandstoftoeslag

Begin 2022 piekten de kosten voor brandstof. Een groot aantal cumelabedrijven is daarop gaan werken met een brandstoftoeslag. Andere bedrijven kozen ervoor om deze via een algemene prijsverhoging door te belasten aan de klant. “Dat was hun redding, want zij die dat niet hebben gedaan, komen nu in de financiële problemen”, volgens De Swart. In 2023 heeft de kostenstijging zich doorgezet. Er is een verdere stijging voor vervangingsinvesteringen (machines werden vijftien tot vijfentwintig procent duurder ten opzichte van een jaar eerder), duurdere onderdelen en banden en een hogere rente. De onderdelenprijzen stegen op jaarbasis zelfs met twintig tot dertig procent. De ondernemers op de bijeenkomsten merkten dat juist het doorberekenen van deze kostenstijging lastiger is, vooral omdat die voor de klant minder zichtbaar is.

Alles bij elkaar betekent dit dat De Swart voor het jaar 2022 met een kostenstijging van net onder de tien procent rekent. Ook voor dit jaar verwacht hij een vergelijkbare kostenstijging. “Kijk je nog iets verder vooruit, met in je achterhoofd een verdere stijging van de lonen, dan is de kans groot dat de kosten in 2024 zo maar met meer dan 25 procent zijn gestegen ten opzichte van 2021. Heb je dat niet in beeld en reken je dat niet door, dan is het heel snel gedaan met je bedrijf”, waarschuwde hij. Het maakte de aanwezige bedrijven bewust van het feit dat ze met de aanpassingen die ze hadden gedaan richting hun klanten de stijging van de kosten in veel gevallen niet konden afdekken.

Niet doorberekend

Zoekend naar oplossingen kwamen er tijdens de bijeenkomst allerlei mogelijkheden boven tafel. Zo zijn er bijvoorbeeld kosten die vaak niet worden doorberekend, maar die wel significant zijn. Reistijd is er hier een van. Reken je die door? Of zelfs maar deels? De monteur van het mechanisatiebedrijf komt ook niet voor niets voorrijden.

In de het grondverzet is de Klic-melding verplicht. Die melding kost geld, maar ook tijd. Vergeet deze niet op de factuur te vermelden. Het zijn directe kosten die het werk met zich meebrengt.

Kostenstijgingen voor onderhoud zijn voor boeren veel minder zichtbaar

Een andere optie die werd genoemd, was bijvoorbeeld het doorberekenen van de uren voor het schoonmaken van een combine bij de graszaadoogst, omdat deze echt leeg moet zijn voordat je naar de volgende klant gaat.

De ondernemers in de mest merkten dat de nieuwe regels in de mest zorgen voor significant hogere kosten. Het kantoor heeft er behoorlijk meer werk aan. Deze kosten kun je ook als service aan de klant doorberekenen.

Al met al was de conclusie dat je niet anders kunt dan een prijsaanpassing doen, ook al zegt de markt dat niet te willen accepteren. Afzien van investeringen is namelijk ook maar een tijdelijke oplossing, omdat bij oudere machines juist de onderhoudskosten stijgen. Daar komt nog bij dat aannemers de komende jaren steeds meer eisen zullen stellen aan het materieel vanwege de uitstooteisen. Ook daarvoor zul je moeten investeren. Iedereen was het er daarom over eens dat je met de opdrachtgever in gesprek moet en met hem ook de extra kosten moet bespreken. Hoe ziet hij dat, waar wil hij die extra kosten terecht laten komen en welke garanties geeft hij voor werk op de langere termijn?

Vergelijkbaar is de situatie in het agrarisch werk. Daar willen klanten de nieuwste technieken, maar dat moet wel betaald worden. De afweging tussen investeren en doordraaien wordt moeilijker met de gestegen onderhoudskosten, met elke keer hetzelfde eindresultaat: om het betaalbaar te houden, zul je de kosten moeten doorberekenen.