Vooral onder akkerbouwers en vollegrondsgroentetelers is de afgelopen dagen grote onrust ontstaan nadat het ministerie van LNV een consultatie over de invulling van het 7e actieprogramma Nitraatrichtlijn (APN) startte. Door het ontbreken van een toelichting zijn heel veel telers zeer ongerust over hun toekomstmogelijkheden. Cumela, LTO Nederland, NAJK, NAV, POV, BO Akkerbouw, NZO en Rabobank willen daarom op zeer korte termijn overleg met LNV om de grootste onrust weg te nemen.
De lijsten die nu openstaan ter consultatie zijn een uitvloeisel van de maatregelen die in het kader van het 7e Actieprogramma nodig zijn om de waterkwaliteit verder te verbeteren. Het op tijd toepassen van vanggewassen op zand- en lössgronden is één van de voorgestelde maatregelen. Nieuw is nu dat het ministerie aankondigt dat wanneer een vanggewas later dan 1 oktober wordt ingezaaid er gekort wordt op de stikstofgebruiksnorm in het volgende jaar. Dit geldt dan niet voor winterteelten omdat deze zo lang op het veld staan dat het toepassen van een vanggewas niet meer mogelijk is. De onrust wordt mede veroorzaakt doordat een aantal belangrijke teelten worden gemist, zoals consumptieaardappelen, sla, bleekselderij, witlofpennen en rode bieten.
De verschillende organisatie hebben nog een groot aantal praktische vragen waar LNV een antwoord op moet geven, bijvoorbeeld hoeveel gaat de stikstofgebruiksnorm omlaag, hoe werkt dit bij huurpercelen, wat gebeurt er bij onwerkbaar weer en zo zijn er nog vele andere onduidelijkheden. Zoals de voorstellen er nu liggen lijken deze sterk op teeltverboden voor een groot aantal gewassen, ook al wordt het zo niet genoemd. Bij ongewijzigd beleid zullen de gevolgen voor de bedrijfsvoering van telers op zand en löss groot zijn.
Dat het ministerie nu plotseling met de lijst komt, heeft alles te maken met de haast die er inmiddels is. De maatregelen moeten namelijk per 1 januari 2023 in werking te treden. Daarom zijn ze nu ook al voor inspraak aangeboden terwijl de wijzigingsregeling, waar ze deel van uitmaken nog niet klaar is. Daardoor ontbreekt ook de duidelijkheid hoe alles uit zal werken. De Commissie Deskundigen Meststoffen (CDM) die de lijsten hebben opgesteld hebben ook al laten weten niet blij te zijn met de manier waarop ze nu door het ministerie worden toegepast.
Overgangsjaar
Herhaaldelijk hebben Cumela LTO Nederland, NAJK, NAV, POV, BO Akkerbouw, NZO en Rabobank de afgelopen tijd bij LNV aan de bel getrokken om deze lijsten tijdig te publiceren. Feitelijk is dat nu al te laat omdat de eerste gewassen voor volgend teeltseizoen al zijn gezaaid, de bouwplannen voor 2023 al vast staan, afspraken over ruil, huur en verhuur zijn gemaakt en contracten zijn afgesloten. Het is praktisch onmogelijk om de nu al ingezette bouwplannen en afspraken daar later (gedurende het seizoen) nog op aan te passen. De samenwerkende partijen hebben daarom eerder al gepleit voor het aanwijzen van 2023 als overgangsjaar voor een aantal voorschriften van het 7e APN.
Consultatie gewaslijsten
De partijen hekelen de aanpak van LNV om nu plotseling met een afzonderlijk consultatie voor de gewaslijsten te komen, terwijl het feitelijk al te laat is en het ministerie daarmee nu erkend dat er behoefte is aan meer duidelijkheid over de voorgenomen gewaslijsten met vanggewassen en winterteelten. Schijnduidelijkheid vinden de betrokken partijen, want pas als de ontwerp-wijzigingsregeling wordt opengesteld voor internetconsultatie is precies bekend hoe alle maatrelen er uit zien. Het enige dat LNV heeft laten weten is dat er op dit moment geen plannen zijn om de lijst met stikstofbehoeftige gewassen te wijzigen omdat de CDM heeft geconcludeerd dat de bestaande lijst niet aangepast hoeft te worden.
Geef ook de gevolgen voor jouw bedrijfsvoering aan
De internetconsultatie is voor iedereen toegankelijk om op te reageren en loopt tot en met 18 november 2022. We vragen je om ook de gevolgen van deze lijstjes onder de aandacht te brengen bij LNV door te reageren op de internetconsultatie. Wijs daarbij op het ontbreken van capaciteit, menskracht en dat werkzaamheden plaats vinden in een niet-volgroeid gewas. Cumela dient namens de sector ook een inhoudelijke reactie in namens de loonwerkers. Het schetsen van de gevolgen voor jouw bedrijf versterkt de reactie die Cumela indient en laat zien wat het effect is bij individuele bedrijven.
