Is jouw testament nog actueel?

Wettelijke verdeling
Is er geen testament? Dan bepaalt de wettelijke verdeling hoe de nalatenschap van de overledene onder de erfgenamen wordt verdeeld. Voor een ondernemer bestaat de nalatenschap onder andere uit de onderneming/de waarde van de aandelen of het eigen vermogen en de privébezittingen.

Bij de wettelijke verdeling zijn de langstlevende partner en de kinderen voor gelijke delen erfgenaam, maar de langstlevende verkrijgt het eigendom van de gehele nalatenschap van de erfgenaam. De kinderen verkrijgen een vordering in geld op de langstlevende partner die ze kunnen opeisen als de langstlevende overlijdt.

De wettelijke verdeling pakt voor ondernemers vaak zeer ongunstig uit waardoor onnodig veel erfbelasting moet worden betaald over de waarde van de onderneming. In een testament kun je dit voorkomen.

Fiscaal vriendelijke testament
Wil je afwijken van de wettelijke verdeling? Leg dan in een testament vast hoe je, bij eventueel overlijden, wil dat jouw nalatenschap wordt geregeld. Onder andere kan dit verstandig zijn met oog op de toepassing van de Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR). Deze faciliteit  biedt onder voorwaarden de mogelijkheid om de belasting flink te reduceren.

Een goed testament zorgt ervoor dat nabestaanden verzorgd worden achtergelaten, zorgt voor een betere waarborging van de continuïteit van de onderneming, zorgt ervoor dat niet onnodig belasting moet worden betaald en voorkomt daarmee liquiditeitsproblemen.

Andere onderwerpen voor een testament
Naast een optimale benutting van de BOR om betalen van erfbelasting te beperken, is het verstandig om een goed testament op te stellen voor onder meer:

• Benoemen wie de nalatenschap regelt (executeur)
• Aanwijzing van je erfgenamen
• Het vastleggen wat er gebeurt met je bedrijf bij overlijden. Wie mag  het bedrijf overnemen?
• Een eventuele uitsluitingsclausule waarmee je voorkomt dat partners van erfgenamen delen in de erfenis. Hierbij kan onderscheid worden gemaakt in scheiding en overlijden.
• Renteafspraken over de vorderingen. Bijvoorbeeld een flexibele afspraak waarbij geldt dat de vorderingen van de kinderen renteloos zijn, tenzij de erfgenamen anders overeenkomen.
• Een insluitingsclausule. Door de invoering van het nieuwe systeem van huwelijksvermogensrecht met ingang van 1 januari 2018, is erfenisvermogen of schenkvermogen van rechtswege privé van een echtgenoot. De mogelijkheid bestaat middels een zogenaamde insluitingsclausule te bepalen dat dit vermogen toch gemeenschappelijk eigendom is van de echtgenoten. Deze mogelijkheid is voorbehouden aan degene die het testament maakt, de erflater, of aan de schenker.
   

Levenstestament
Het is niet alleen verstandig om in een testament vast te leggen wat er dient te gebeuren bij overlijden. Ook is het goed om vast te leggen hoe het verder gaat als sprake is van onwilsonbekwaamheid als gevolg van bijvoorbeeld coma of dementie. In een levenstestament kun je de volgende zaken regelen:

• Wie mag er op financieel gebied handelen bij onwilsbekwaamheid? Wanneer er niks is geregeld zal er bij de Rechtbank een verzoek moeten worden ingediend voor onderbewindstelling of ondercuratelestelling. Zolang dat niet is geregeld kan het bedrijf niet goed verder omdat er geen wettelijk vertegenwoordiger is.
• De verplichting om een reeds bedacht schenkingsplan uit te voeren.
• Een streng toezicht op de gevolmachtigde. Deze toezichthouder kan de volmacht zelfs intrekken als deze verkeerd wordt gebruikt.
• Wie mag er op medisch gebied handelen bij wilsonbekwaamheid? In een levenstestament regel je naast het volmacht ook ander medische of persoonlijke wensen. Medische wensen zijn bijvoorbeeld geen medische behandeling of reanimatie. Persoonlijke wensen gaan over bijvoorbeeld de begrafenis of persoonlijke verzorging.

Is er geen volmacht afgegeven dan zal eerst een verzoek bij de Rechtbank ingediend moeten worden voor toewijzing van een Mentor.

In plaats van een levenstestament kun je ook alleen een (notarieel) volmacht afgeven op financieel en/of medisch gebied. Hierin leg je dan vast wie er mag handelen wanneer jij dat niet meer kunt.

Tot slot is het goed om ervoor te zorgen dat het testament goed aansluit bij de andere van toepassing zijnde overeenkomsten zoals bijvoorbeeld de Vof-akte of aandeelhoudersovereenkomst.

En wees je ervan bewust dat een Vof en maatschap eindigen bij het overlijden van één van de vennoten / maten als er niets is geregeld.

Meer informatie
Testamenten en Bedrijfsopvolgingsregeling is complexe materie. Het is daarom verstandig om je goed te laten voorlichten door een notaris, fiscalist of jurist. Ook de adviseurs van Cumela Advies kunnen je verder helpen. Wil je in gesprek? Stuur dan een e-mail aan [email protected] of bel met de Ondernemerslijn, tel: 033 247 49 99