Hoe kom je erachter of je werk door een zelfstandige mag laten uitvoeren of dat het hier werk voor een medewerker in loondienst betreft? Oftewel hoe zou je arbeidsrelatie er uit moeten zien? Om werkgevers hierin te ondersteunen kan er vanaf 11 januari gebruik gemaakt worden van de webmodule arbeidsrelatie.
Diverse commissies hebben de afgelopen jaren aanbevelingen gedaan voor structurele verbeteringen van de arbeidsmarkt en met name de positie van zzp’ers. Een van de projecten van de Rijksoverheid om die te verbeteren is een webmodule, waarmee werkgevers de arbeidsrelatie met een zelfstandige kunnen analyseren. De module moet dan een richtlijn geven om te bepalen of ze met een zzp’er in zee gaan of dat dit eigenlijk loondienst betreft. In eerste instantie gaat het hier vooral om een voorlichtingsinstrument wat handvatten kan geven.
Geen consequenties
De uitkomsten zijn dan ook niet juridisch bindend, waardoor er geen consequenties zijn voor het niet opvolgen van de uitkomst. Na de testfase kan dat gaan veranderen, maar dat zal pas na de zomer blijken als de evaluatie achter de rug is. Juist vanwege deze reden is het wel belangrijk om te gaan testen en commentaar te geven wanneer er zaken niet in orde zijn. Nu kan dat nog en straks wordt dat misschien veel lastiger. De webmodule geeft gedurende de pilotfase voor zover mogelijk een indicatie van de arbeidsrelatie, waarbij de volgende uitkomsten mogelijk zijn:
- Opdrachtgeversverklaring: de opdracht kan buiten dienstbetrekking worden verricht (bijvoorbeeld door een zzp‘er).
- Indicatie dienstbetrekking: er zijn sterke aanwijzingen dat er sprake is van een (fictieve) dienstbetrekking.
- Geen oordeel mogelijk: Op grond van de gegeven antwoorden is niet duidelijk of sprake is van werken buiten dienstbetrekking of van werken in dienstbetrekking.
Voor werknemers in loondienst geldt een inhoudingsplicht voor de loonheffingen en een verzekeringsplicht voor de werknemersverzekeringen, maar bij een arbeidsrelatie met een zelfstandige draagt een werkgever deze kosten niet. Het is daarom voor een opdrachtgever belangrijk om van tevoren de arbeidsrelatie duidelijk te hebben. Het moet ook gaan helpen om gevallen van 'malafide schijnzelfstandigheid' aan te pakken.
Handhaving uitgesteld
Door alle ontwikkelingen rondom de pilot en grote drukte bij de Belastingdienst is ook de datum waarop handhaving van de wet DBA begint verder verlaat. Pas vanaf 1 oktober verwachten minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en staatssecretaris Hans Vijlbrief van Financiën het handhaven hierop op te kunnen starten. Ondertussen wordt er wel toezicht gehouden en zal er bij duidelijke gevallen alsnog ingegrepen worden.
