Granulaat houdt vraatschade ritnaalden tegen

“Bij een hoge ritnaaldendruk werkt enkel een zaadcoating met Force 20 CS gewoon onvoldoende. Voor een lage tot matige druk is een zaadcoating wel voldoende”, zegt Arjan Ottens (zie foto), Crop Advisor Akkerbouw bij Syngenta. Hij adviseert loonwerkers daarom serieus na te denken over een granulaatstrooier op hun maïszaaimachine. “Helaas is dat ondanks de toenemende ritnaaldenproblematiek nog lang geen gemeengoed. Met de toenemende problemen is het goed om daar in elk geval bij nieuwe investeringen rekening mee te houden." Ottens doet deze uitspraken op basis van de proeven die Syngente dit jaar uitvoerde. De resultaten daarvan vind je hier. 

Uitdagende test

Syngenta legde dit voorjaar op een maïsperceel met een zeer hoge ritnaaldendruk een bestrijdingsproef aan. Een bewuste keuze, want al een aantal jaar levert vraatschade hier tegenvallende maïsopbrengsten op. De test bestond zowel uit onbehandelde als behandelde plots. "Zo konden we de werking van verschillende bestrijdingsmethoden testen", vertelt Ottens.

De plots:

• 1. Onbehandeld. 
• 2. Maïszaad voorzien van een coating met Force 20 CS.  
• 3. 16 kilo per hectare Force Evo-granulaat. 
• 4. 15 kilo Karate 0.4% GR-granulaat per hectare. 
• 5. Force 20 CS gecoat zaad samen met twaalf kilo Force Evo per hectare. Het totaal aantal grammen tefluthrin per hectare is dan net als in plot 3 80 gram. 
• 6. Ingezaaid met Force 20 CS gecoat zaad samen met 15 kilo Karate 0.4% GR per hectare. De hoeveelheid actieve stof is daarmee 20 gram tefluthrin en 60 gram lambda-cyhalothrin per hectare.

Het normale protocol bij dergelijke proeven is werken met gewarde blokkenproeven. Daar kozen ze in Rossum niet voor. "Omdat dit vertekende uitkomsten kan geven", vertelt Ottens. “Ritnaalden zitten vaak heel grillig pleksgewijs in hoge concentraties. Stel dat een plot ‘behandeld’ juist op de ritnaaldenpopulatie ligt en de plot ‘onbehandeld’ enkele meters ernaast op een ritnaaldluw stukje. Dan zijn er tussen behandeld en onbehandeld geen verschillen te zien.” 

Ook legde Syngenta vanwege deze reden de plots over de volle lengte van het perceel aan in rijen van twee. Naast twee rijen behandeld liggen twee rijen onbehandeld. Op die manier is altijd het effect van de desbetreffende behandeling meetbaar; ongeacht een hoge of lage concentratie ritnaalden op die plek.

Op de afbeelding zie je een veldje ‘onbehandeld’. Veel planten zijn hier weg als gevolg van ritnaaldenvraat. Rechts ernaast zie je de behandeling met 15 kilo Karate 0.4% GR per hectare. Daar staat ruim 90 procent van de planten goed. 

Conclusies

Syngenta telde op 21 juni het percentage gezonde planten, beschadigde planten en wegval. 

Wat zagen ze:

1. Grote druk van ritnaalden. Door de hoge ritnaaldendruk wordt het perceel haast ongeschikt voor de maïsteelt. "Zonder ritnaaldenbestrijding draait het hier uit op een misoogst", stelt Ottens. “Op de onbehandelde percelen viel 23 procent van de planten weg en waren van 15 procent van de maïsplanten de wortels zodanig aangevreten dat ielige plantjes resteerden. Uiteindelijk groeide slechts 62 procent van de maïsplanten uit tot een volwaardige plant.”
2. Op percelen met zware ritnaaldendruk werkt een zaadcoating met Force 20 CS onvoldoende. Van de planten viel 15 procent weg en 9 procent beschadigde. 
3. Een granulaat erbij zorgt ervoor dat het aandeel weggevallen en beschadigde planten onder de acht procent blijft. Karate en Force Evo doen niet voor elkaar onder. Karate doet het zelfs een tikkeltje beter dan Force Evo.
4. De combinatie Force 20 CS met Force Evo presteerde in de proef gelijk aan tot iets minder dan alleen Force Evo. De combinatie van Force 20 CS met Karate 0.4% GR was gelijk aan tot licht beter dan alleen een granulaat. 

De conclusie op basis van deze proef kan zijn dat de zaadbehandeling achterwege kan blijven. In voorgaande jaren bleek een zaadbehandeling echter wel meerwaarde te hebben, omdat de zaadcoating een beschermende ‘schil’ vormt rondom het zaad.

Dat komt overeen met de conclusie uit een proef van Syngenta uit 2022 in het Overijsselse Nijverdal. Door droogte bleef de maïsopbrengst toen flink achter. Onbehandeld kwam toen uit op 27 ton versgewicht, behandeld op 37 ton per hectare. "Dat is toch een verschil van wel tien ton", zegt Ottens.

Force Evo kost € 160,- per hectare. Karate, dat ook op derogatiebedrijven mag worden gebruikt, kost € 110,- per hectare. "Bij hoge ritnaaldendruk zijn de extra kosten voor granulaten snel terug te verdienen. Voor de markt gaat het advies uit naar Karate 0.4% GR. "Dat mag je op alle bedrijven gebruiken."