Vraag
In de praktijk zien we diverse situaties met meer dan drie partijen, waarbij het fosfaat uiteindelijk wel wordt geëxporteerd. Bijvoorbeeld een situatie waarbij de mest eerst wordt bewerkt naar een dikke en een dunne fractie, waarbij de dikke fractie vervolgens wordt vergist. Vervolgens wordt het digestaat (door andere partijen) bewerkt, gehygiëniseerd en geëxporteerd. Hierbij zijn dan vier of soms meer partijen betrokken. Het gaat vaak om grote stromen mest (grote hoeveelheden mest/fosfaat), die niet via drie partijen (veehouder-bewerker-verwerker/exporteur) kunnen lopen. Op welke manier kunnen dergelijke initiatieven voldoen aan de voorwaarden voor de mestverwerkingsplicht?
Antwoord
Er is in elk geval sprake van drie partijen bij elke verwerking waarbij de mest met het oog op de verwerkingsplicht niet rechtstreeks van de landbouwer met bedrijfsoverschot naar de verwerker gaat. Dit zijn:
- een landbouwer
- een andere onderneming dan een verwerker
- een verwerker
Bij het transport kunnen één of meer transporteurs worden ingeschakeld die dierlijke meststoffen van de een naar de ander vervoeren. Deze transporteurs zijn geen partij in de 3PO. De relevante partijen in het kader van de verwerkingsplicht zijn de mestproducerende landbouwer, de verwerker en – in geval van een driepartijenovereenkomst – de andere onderneming (behandelaar). De vervoerder is alleen een relevante partij als hij tevens één van deze partijen is.
De landbouwer (mestproducent) moet een bepaalde hoeveelheid mest, uitgedrukt in kilogrammen fosfaat, laten verwerken en sluit daarvoor een verwerkingsovereenkomst af met een verwerker. Als hij de mest niet rechtstreeks levert aan een verwerker, maar aan een behandelaar, dan is er sprake van nog een partij. De landbouwer kan dan een 3PO afsluiten met een behandelaar en een verwerker. In de wet worden aan die andere ondernemer eigenlijk geen eisen gesteld. De enige eis is dat hij de in de driepartijenovereenkomst opgenomen hoeveelheid meststoffen, uitgedrukt in kilogrammen fosfaat, moet overdragen of laten overdragen aan een verwerker.
Wanneer er een driepartijenovereenkomst (3PO) wordt afgesloten tussen een veehouder (A), een onderneming die de mest scheidt (B) en een exporteur (E), waarbij de veehouder de mest levert aan de mestscheider (B), de mestscheider de mest levert aan de vergister (C) en de vergister de mest (uitgedrukt in kilogrammen fosfaat) overdraagt aan de exporteur (E), dan geldt op basis van de Meststoffenwet hiervoor het volgende:
- De veehouder moet de overeengekomen hoeveelheid dierlijke mest (uitgedrukt in kg fosfaat) leveren aan de andere ondernemer waarmee hij de 3PO heeft gesloten, in dit geval de mestscheider (B).
- De mestscheider (B) moet het aantal overeengekomen kilogrammen fosfaat leveren aan een verwerker. Als de vergister tevens een verwerker is, heeft de mestscheider met het vervoer van de mest naar de vergister aan zijn verwerkingsplicht voldaan. Wanneer vergister C op een bepaald moment een verwerkende activiteit heeft uitgevoerd, wordt vergister C als een verwerker gezien. Vergister C heeft geen mestverwerkingsplicht, omdat hij geen partij is op de 3PO.
- De exporteur (E) moet de hoeveelheid fosfaat verwerken, die is overeengekomen op de 3PO. Als hij deze hoeveelheid van de vergister ontvangt, kan hij zijn verwerkingsplicht invullen op basis van de export van die mest. Dit hoeft niet de mest te zijn van mestscheider B.
PAS OP!
Als de vergister geen verwerker is, telt de afvoer naar de vergister (C) niet mee voor de invulling van de verwerkingsplicht van de andere onderneming (mestscheider B). Mestscheider B zal dus alsnog andere mest aan een verwerker moeten leveren. Dit mag een andere verwerker zijn, dan die partij is op de 3PO.
De vergister C kan al verwerker zijn door minimaal één keer één vracht mest onder eigen relatienummer te exporteren. De vergister wordt hiermee wel intermediair.
Exporteur E moet vervolgens de hoeveelheid fosfaat die is overeengekomen op de 3PO daadwerkelijk exporteren. Dit hoeft niet de mest te zijn van mestscheider B.
NB. Voor situaties waarin het onmogelijk is dat vergister C verwerker wordt, kan bovenstaande werkwijze niet worden toegepast.
Bron: RVO
