Rond tien uur betaal je stroomprijs x, om elf uur betaal je stroomprijs y, waarna de prijs tegen de avond weer terugzakt naar stroomprijs x. Een heel korte uitleg van de wisselende stroomprijzen waaruit een dynamisch energiecontract bestaat. Elk uur kun je in theorie een andere stroomprijs betalen. Deze contractvorm werd door Eneco in het najaar van 2023 geïntroduceerd.
Een negatieve prijs betekent dat degenen die stroom gebruiken geld toe krijgen
Gaat de zon schijnen en waait het ook nog eens heel hard, dan daalt de prijs van stroom. In extreme gevallen komt die zelfs in het rood terecht. Een negatieve prijs dus, wat betekent dat degenen die stroom gebruiken geld toe krijgen. Dat is dus hét moment om accu’s op te laden en geld te verdienen, klinkt het vanuit verschillende hoeken. Toch blijkt dit te kort door de bocht te zijn. Een ondernemer verdient alleen geld als de prijs die hij krijgt hoger ligt dan het belastingtarief en het goed uitkomt met de SDE++-subsidie.
Voorbeeld van de energieprijzen (EPEX) per uur over 3 juli 2023
Wanneer uitschakelen?
Bedrijven die zonnepanelen hebben geïnstalleerd, gebruiken de aansluiting om opgewekte stroom te leveren én om stroom af te nemen. Zet een ondernemer de installatie uit, dan verandert het bedrijf van een aanbieder in een afnemer. Bij een stroomprijs in de min krijgt een bedrijf dus geld toe. Ja, dat klopt, totdat de overheid haar aandeel komt opeisen. Stel, je krijgt vijf cent toe. Daar gaat vervolgens een heffing overheen (zie kader). Voor kleingebruikers, bedrijven tot 50.000 kilowattuur, komt dat al snel neer op een bedrag hoger dan tien cent, wat betekent dat een ondernemer bij vijf cent toe alsnog vijf cent betaalt voor de stroom.
Je moet ook rekening houden met de eventuele subsidie die je ontvangt
Dat bedrag gaat dan alleen niet naar het energiebedrijf, maar naar de overheid. Hou hier rekening mee. Het betekent dat extra elektriciteit verbruiken pas geld oplevert bij een negatieve energieprijs van tien tot twaalf cent en hoger. Hou daarnaast rekening met de contractopslagen bij de energieleverancier, de netwerkkosten en voor de consument ook de btw. Bereken daarom voor jezelf bij welke negatieve energieprijs het loont om de installatie uit te zetten.
SDE++-vergoeding
Dan is er nog iets om rekening mee te houden: de subsidie die je eventueel ontvangt. Een groeiende groep ondernemers in de cumelasector heeft in hun grootverbruikaansluiting een zonnepaneelinstallatie met SDE++-vergoeding. Zelf gebruiken die bedrijven relatief weinig stroom. Dit betekent dat ze per saldo groene stroom leveren aan het net. Ik krijg steeds vaker de vraag van ondernemers wat ze het beste kunnen doen op dagen met negatieve energieprijzen. Zetten ze de installatie uit of toch niet? Ook nu hangt het antwoord af van de hoogte van de energieprijs, alleen tel je in dit scenario ook de SDE++-subsidie (vaak vijf tot zeven cent) op bij de stroomprijs die het omslagpunt bepaalt. Dat doe je omdat de subsidie doorgaat, ondanks de negatieve prijs.
De fors negatieve prijzen waren de verhalen die de pers haalden
De uitbetaling van de subsidie stopt pas als de prijs van elektriciteit zes uur of langer negatief is. Dat is hetzelfde voor de waarde van de garantie van oorsprong voor de invoeding van hernieuwbare elektriciteit.
Minder vaak overaanbod
Denk je erover na om over te stappen naar een dynamisch contract? Dan geef ik je graag deze kennis mee. Eerst een terugblik op 2023. Toen zagen we dat prijzen bij overaanbod vaak uitkwamen rond de nul of een paar cent in de min, een enkele keer oplopend tot een cent of tien negatief. De fors negatieve prijzen waren de verhalen die de pers haalden. Dat gebeurde afgelopen jaar op 2 juli (min 60 cent), 29 mei (min 23 cent), 28 mei (min 48 cent) en 27 mei (min 24 cent). En dat voor één of een paar uur. De laatste drie dagen betrof het het pinksterweekeinde. Samenvattend ging het om een paar dagen per jaar, in het weekeinde en ook vaak maar voor een paar uur op die dag. Daar loop je niet mee binnen.
Bereken zelf de ideale prijs en zet op basis daarvan de installatie uit
Dan de tweede gedachte die ik je mee wil geven: er bestaat geen garantie dat het aantal uren met negatieve stroomprijzen blijft groeien. Het ziet er juist naar uit dat producenten en afnemers steeds slimmer omgaan met overaanbod. Energiecentrales leren nu om beter in te spelen op dit fenomeen, hierbij gebruik makend van het vrij eenvoudig af- en bijschakelen van zon- en windparken. Afnemers zoeken aan de andere kant naar verbruikers die op dit soort momenten kunnen bijspringen. Denk bijvoorbeeld aan een koelhuis of het produceren van warmte voor bedrijfsprocessen. Naast een flexibele productie en afname komen er nieuwere en betere systemen voor energieopslag. Voor consumenten kost de thuisaccu nu nog te veel, maar er komen meer systemen. Daarmee kunnen andere partijen steeds gemakkelijker in de goedkope uren stroom opslaan en later weer verkopen. Ook dat helpt overaanbod tegen te gaan.
Wat zijn dynamische contracten?
Als het flink waait én zonnig is, draaien windmolenparken en zonnepanelen op hun maximale vermogen. In dat geval overtreft de productie van hernieuwbare energie (of groene stroom) de vraag. Op dat moment ontstaat er een stroomoverschot. Als gevolg daarvan duiken de prijzen op de stroommarkt in het rood, oftewel je gaat betalen voor het leveren van stroom: een negatieve prijs. Als klant kun je daarvan profiteren door een dynamisch stroomcontract af te sluiten. Hierbij berekent de energieleverancier de stroomprijs die je betaalt per dag of soms zelfs per uur, wat inhoudt dat je op bepaalde momenten tegen heel lage kosten stroom kunt gebruiken. In een enkel extreem geval kan het zelfs gebeuren dat je geld verdient als je de airco aanzet of een accu gaat laden. Daar staat tegenover dat je op koude dagen met weinig zon veel gaat betalen voor stroom. Op die tijdstippen draaien de centrales op gas en kolen. Dan bepaalt de prijs van gas vaak ook de stroomprijs, omdat de gascentrales gemakkelijk zijn bij of af te schakelen.
Dit betekent dat je met een rekensom kunt bepalen of een dynamische contract interessant is. Die rekensom gaat zo: zonnige en winderige dagen – koude dagen met weinig zon en wind = de verwachte stroomprijs.
Tip van de adviseur: omgang met omvormers
Schakel omvormers niet abrupt in of uit! Vooral inschakelen op een verkeerd moment kan zorgen voor een hoge piekspanning. Dat kan schadelijk zijn voor de omvormers. Overleg altijd met je installateur op welk moment je ze in- of uitschakelt.