In de derde week van mei kwam naar buiten dat Rijkswaterstaat geen geld meer zou hebben voor nieuwe beheer- en onderhoudscontracten. Na een gesprek met Michelle Blom, directeur-generaal bij Rijkswaterstaat, kan Jelle Coen Bijlsma, namens Cumela, de sector een beetje geruststellen. "De geplande tenders blijven gewoon op de markt komen." Goed nieuws, want dat betekent dat in elk geval een groot deel van de begrote 1,8 miljard euro uitgegeven gaat worden.
Gemiddeld wordt er zo'n 20 procent aan VTW's uitgegeven; op jaarbasis dus grofweg 360 miljoen euro
Budgetstop meerwerk
"Het is goed nieuws, maar daar ontstaat ook een belangrijke maar. Dat de nieuwe projecten doorgaan komt omdat ze al in de begroting opgenomen waren. De budgetstop geldt voor al het meerwerk waar we doorgaans in werken tegenaan lopen", zegt Bijlsma. "Zijn we bijvoorbeeld ergens aan het werk en er blijkt onverwacht onderhoud aan een brug nodig te zijn dan is dat meerwerk waarvoor je dan een Voorstel Tot Wijziging (VTW) doet. Door dit onderhoud mee te nemen voorkom je onveilige situaties en extra kosten in de toekomst wanneer de problemen groter geworden zijn. Voorlopig komt er voor meerwerk geen goedkeuring meer."
Door de budgetstop krijgt Rijkswaterstaat de ruimte om te kijken hoeveel geld er al uitgegeven is en hoeveel geld er nog over is om meerwerk van te betalen. "Hoelang ze daarvoor nodig hebben is niet te zeggen", antwoordt Bijlsma op de vraag hoeveel tijd dat kost. Hij weet uit ervaring, opgedaan op zijn eigen bedrijf Jelle Bijlsma BV, dat het hier om complexe werken gaat, wat inhoudt dat het lastig is om daar schattingen aan te koppelen. Wat weinig hoopgevend is voor de sector. "Gemiddeld wordt er zo'n 20 procent aan VTW's uitgegeven; op jaarbasis dus grofweg 360 miljoen euro. Die investering dreigen we door deze ontwikkelingen dit jaar mis te lopen."
De budgetstop geldt voor al het meerwerk waar we doorgaans in werken tegenaan lopen
Maak keuzes!
Het is nu vooral belangrijk dat er snel een nieuwe regering komt. "We hebben als brede infracoalitie demissionair minister van Infrastructuur en Waterstaat, Cora van Nieuwenhuizen, gevraagd om het beheer en onderhoud zo snel mogelijk vlot te trekken. Nog belangrijker is het dat er een nieuw kabinet komt met een regeerakkoord waarin keuzes gemaakt worden. Pas wanneer dat stuur er weer is kunnen ambtenaren, die ook niet blij zijn met de huidige situatie, weer keuzes maken. Wij willen als markt dat ze dat doen, maar op dit moment ligt alles onder een vergrootglas en kiezen ze ervoor om alles te bevriezen, zodat er niets fout gaat", schetst Bijlsma de huidige situatie.
De tijd begint te dringen, want je ziet nu al dat er bouwers zijn die personeel moeten laten gaan. "Dat willen we absoluut voorkomen, want deze mensen hebben we hard nodig voor het werk wat nog op ons afkomt", zegt Bijlsma. Hij refereert hierbij aan de nog aan te leggen infraprojecten waarvoor al 1,7 miljard euro op de plank ligt. "Dat geld is daarvoor gereserveerd en kan niet voor onderhoud ingezet worden, terwijl dat geld de problemen die er nu zijn zou kunnen oplossen. Daarbij weten we helemaal niet wanneer de infraprojecten door kunnen gaan, want hier loop je tegen het stikstofvraagstuk aan." Wordt er niet geïnvesteerd in beheer en onderhoud dan levert dat op lange termijn extra werk op. In het ergste scenariomoet dat tegelijkertijd met de infraprojecten opgepakt gaan worden, terwijl er tegen die tijd te weinig medewerkers over zijn.
Naar de toekomst kijken
Voor 2022 en 2023 is elk jaar nog eens 1,8 miljard euro beschikbaar voor beheer en onderhoud. Oorspronkelijk was dat 1,3 miljard euro en dat is meteen het budget voor 2024. "Daar zal ook naar gekeken moeten worden", zegt Bijlsma, "want als we in 2021 al niet met het verhoogde budget goed uitkomen, wat betekent dit dan voor 2024? Politiek, trek het vlot", zo sluit de ondernemer af.
