Cumelasector bindt strijd aan met criminelen

Terwijl buiten het personeel bezig is met een grote schoonmaak van alle machines bespreken ondernemer Gert ten Voorde en bedrijvenadviseur Gerwin Otten in de kantine met een papieren kopje vol dampende koffie in de hand de diefstalproblematiek in het buitengebied en de maatregelen die er kunnen worden genomen om diefstal te voorkomen. Ook bij de firma Ten Voorde in Terwolde wisten criminelen namelijk weg te komen met de diefstal van onder andere GPS-systemen.  

Ontbrekend GPS-scherm 
Toen Ten Voorde ‘s ochtends een GPS-systeem, dat hij binnen had bewaard, wilde installeren, kwam hij erachter dat er bij één van zijn trekkers een GPS-scherm ontbrak. Na een korte inspectie moest Ten Voorde tot zijn spijt concluderen dat dieven een GPS-scherm, een bedieningsscherm van een pers en een oud GPS-systeem hadden gestolen. Gek genoeg lag er nog één GPS-systeem los op het erf. Blijkbaar waren de dieven die in alle haast vergeten. Het was tijd om de politie te bellen. “Ze waren er best snel hoor en even later zijn ze ook nog voor DNA-sporen langs geweest, maar ze hebben niks kunnen vinden”, vertelt Ten Voorde over het onderzoek van de politie. ‘Als wij geen DNA van die mensen hebben, kunnen wij er niks mee’, zeiden ze direct al.” 

In 2020 werd er in de cumelasector voor ten minste 1,7 miljoen euro aan apparatuur gestolen. Er werden ongeveer 46 inbraken gepleegd en 196 items gestolen, zo blijkt uit cijfers die Gerwin Otten voor Cumela bijhoudt. De cijfers geven geen volledig beeld, waarschuwt Otten, omdat hij niet kan zien wat er is gestolen bij loonbedrijven die niet zijn aangesloten bij Cumela.  

In 2020 werd er in de cumelasector voor ten minste 1,7 miljoen euro aan apparatuur gestolen

Het is volgens Cumela tijd om de georganiseerde misdaad in het buitengebied een halt toe te roepen. Daarom organiseert de brancheorganisatie op 5 februari de Stop Diefstal Dag. Op die dag is het de bedoeling dat zoveel mogelijk ondernemers hun apparatuur gaan registreren en markeren. Door deze betaalbare en effectieve actie wordt het voor criminelen namelijk lastiger om gestolen apparatuur door te verkopen en wordt het voor de politie gemakkelijker criminelen op te sporen. 

Bewijs 
Om het belang van markeren en registreren uit te leggen, geeft Anton Jansen, manager van Platform Veilig Ondernemen Oost Nederland bij de politie, een praktisch voorbeeld. “Stel dat we een auto aantreffen waarin we goederen vinden die we niet kunnen linken aan een aangifte. Dan kan een verdachte gewoon zeggen: ‘Nee hoor, die heb ik gewoon op straat gevonden.’”  

In zo’n geval moet de politie de verdachte laten gaan. Wanneer de politie echter goederen aantreft die zijn gemarkeerd of die een geregistreerd serienummer hebben, kunnen die in sommige gevallen worden gelinkt aan een diefstal. Hierdoor kan de politie overgaan tot het aanhouden van een verdachte.  

Het is mogelijk om apparatuur te registreren via de Stop Heling-app. Het invoeren van het serienummer en andere gegevens van bijvoorbeeld een GPS-systeem zorgt ervoor dat in geval van diefstal de politie bij een aanhouding het gestolen GPS-systeem kan linken aan de rechtmatige eigenaar. Ditzelfde geldt voor apparatuur die is gemarkeerd met een onuitwisbaar label.  

Combinatie van maatregelen 
“Voorkomen kun je het niet,” is de stellige mening van Ten Voorde, “maar je kunt het ze wel moeilijker maken. Als ze de beveiliging van een afstand zien, slaan ze mij over”, zegt hij. Daar kan Otten zich wel in vinden. “Je hebt kans dat ze je overslaan, want ze moeten meer werk voor je doen”, verklaart hij dat. Volgens hem ligt het ook in de combinatie van de maatregelen die je neemt. “Er zijn bijvoorbeeld GPS-systemen waarop je een pincode kunt invoeren vanuit de fabriek, zodat ongewenste gebruikers niet kunnen inloggen. Weet je, wat erop zit, moet je gewoon gebruiken.” 

Ten Voorde heeft zelf camera’s op het erf van zijn bedrijf geïnstalleerd en haalt zijn GPS-systemen ‘s avonds vaak van de machines af om ze veilig op te bergen. Hij vraagt zich echter af of zo’n maatregel met een pincode werkt. “Als ze hier zijn, gaan ze niet eerst kijken of er een pincode in zit.” 

Volgens Otten moet je het kenbaar maken dat je apparatuur pin-protected is. “Je bent je apparatuur misschien kwijt, maar degene die na jou komt waarschijnlijk niet meer. Dan denken dieven namelijk: er zit een sticker op en hij is pin-protected. Die nemen we niet mee. Op dat vlak zijn ze slim genoeg. Ze steken geen energie in iets wat ze niets oplevert”, benadrukt hij.  

Door deze betaalbare en effectieve actie wordt het voor criminelen namelijk lastiger om gestolen apparatuur door te verkopen en wordt het voor de politie gemakkelijker criminelen op te sporen. 

De politie heeft zicht op een mogelijke dadergroep die verantwoordelijk zou kunnen zijn voor de diefstallen van onder andere GPS-systemen bij cumelabedrijven. Er draait een landelijk team op deze diefstallen dat de criminele organisatie die de diefstallen pleegt probeert op te sporen. Er zijn sterke aanwijzingen dat deze groep uit Litouwen komt. “De politie werkt sowieso internationaal via Interpol en Europol”, legt Anton Jansen uit. “Op het moment dat er een serienummer van een apparaat wordt aangetroffen in Frankrijk kan dat worden teruggevoerd op de eigenaar in Nederland. Het valt of staat dus met een goede registratie van de apparatuur.”  

‘Eén nacht buiten’ 
Ook bij Fa. W. Timmer en Zonen in Ermelo werd er een GPS-systeem van een trekker gestolen. In de maand april van 2020 was het raak, vertelt Wouter Timmer. “De machine met vaste GPS-set stond één nacht buiten en toen hebben ze toegeslagen. We hebben normaal alles in de kluis in huis liggen”, aldus Timmer. Hij was al voor de diefstal van plan om camera’s te installeren en heeft dat de week na de diefstal direct gedaan.  

“Vanuit de taskforce GPS-diefstallen is de noodzaak aangegeven om forensisch onderzoek te doen, zoals DNA verzamelen en heel goed kijken naar de modus operandi. Hoe zijn ze binnen gekomen? Dat is van essentieel belang”, legt Otten uit. “Dat is nodig om dadergroepen te kunnen linken aan de diefstal.” 

Bij het forensisch onderzoek bij Ten Voorde was het verzamelen van DNA een lastige opgave. “Het GPS-systeem dat ze hadden laten liggen na de diefstal had ik alweer geïnstalleerd op de trekker”, vertelt Ten Voorde. Zijn jongens waren ermee aan de slag gegaan. “De politie zei tegen mij dat ik dat eigenlijk niet had moeten doen, want er zaten misschien aan de achterkant van het systeem nog vingerafdrukken.” 

De machine met vaste GPS-set stond één nacht buiten en toen hebben ze toegeslagen

Niet heel urgent 
Bij Ten Voorde was de politie snel op locatie, maar bij Wouter Timmer was dit niet het geval. Nadat Timmer erachter kwam dat er spullen waren gestolen, heeft hij direct de lokale politie gebeld. Die kwam niet, want de agenten vonden het niet heel urgent. “Drie weken later belden ze of ze nog sporen konden opnemen, maar zo’n machine staat niet drie weken stil”, legt Timmer uit. “Ze hebben dat verkeerd ingeschat.” 

Volgens Anton Jansen van de politie is die situatie nu veranderd. “Normaal gesproken wordt er voor een diefstal van een GPS-systeem geen onderzoek opgezet, maar op het moment dat er nu een melding komt van de diefstal van een GPS-systeem wordt er lokaal een forensisch team op gezet.”  

De politie lijkt er nu dus van doordrongen te zijn dat het probleem groter is dan een eenmalige diefstal, vandaar dat ook de taskforce GPS-diefstallen in het leven is geroepen. 

De lokale politie geeft soms aan geen forensisch onderzoek te willen doen. Dan is het belangrijk om in contact te komen met bedrijvenadviseur Gerwin Otten, zodat hij de juiste mensen binnen de eenheid kan bereiken om dit onderzoek wel in gang te zetten. 

Ogen en oren 
Tot slot doet Jansen nog een oproep aan iedereen in het buitengebied. “Behalve het registreren en markeren van de apparatuur is het opletten in de buurt en het delen van informatie onderling van groot belang. Wij zijn afhankelijk van de ogen en oren in het buitengebied. Het is het samenspel dat ons helpt om de criminele organisatie die dit doet achterover te trekken.”