Dat Lajos Bax op zijn plek zit bij Cumela blijkt wel uit zijn enthousiasme als hij onmiddellijk begint over zijn werk als coach voor familiebedrijven. “Bij Cumela hebben we daar veel mee te maken. Voor mij erg leuk, want daar zit dynamiek in”, stelt hij vast. Bij een bedrijfsovername is het volgens hem belangrijk om de drie cirkels waar je als bedrijf mee te maken hebt te onderscheiden. “Je hebt dan te maken met de familie-, de bedrijfs- en eigendomscirkel. Die cirkels raken elkaar en de ondernemer staat in de spil. De relaties zijn gecompliceerd”, waarschuwt hij. “Vaak is de partner zowel liefdespartner als compagnon en ook is er meestal sprake van gezamenlijk eigendom. Die cirkel wordt vaak nog ingewikkelder wanneer de volgende generatie ook deel gaat uitmaken van het bedrijf. Dat zijn zaken waar je het liefst vooraf al goed over nadenkt.”
Een ondernemer gaat vaak iets diplomatieker met medewerkers om dan met familie, want hij slaat gemakkelijk de beleefdheid over
Naast overnametrajecten is Lajos betrokken bij familiebedrijven waar het niet zo soepel loopt. “Een ondernemer gaat vaak iets diplomatieker met medewerkers om dan met familie, want hij slaat thuis gemakkelijk de beleefdheid over”, vertelt hij. “Als er druk op de ketel komt, kan dat zorgen voor problemen. Dat is helaas het moment dat ik nodig ben.”
Gelukkig worden
De afgelopen jaren hebben Hogeschool Windesheim en Cumela samen trajecten over bedrijfsopvolging ontwikkeld. Hierin wordt het gesprek tussen de verschillende generaties op gang gebracht. “Bij een overname gaat het niet alleen om het overdragen van de aandelen, maar ook over de visie op de productiviteit en de winst en het overdragen van het gezag. Het is vooral belangrijk om de verwachtingen goed te managen.”
Doordat ik een vertrouwensband aanga met het bedrijf kunnen er veranderingen plaatsvinden
Lajos ziet dat familiebedrijven het overnametraject steeds vroeger starten. “Eerder kwam ik vooral in actie bij problemen. Nu coach ik steeds vaker familiebedrijven in een vroeg stadium van het overnameproces. Ik begeleid bijvoorbeeld een bedrijf waar de kinderen zestien, negentien en drieëntwintig jaar zijn. Het kapitaal en de aandelen liggen klaar, maar de kinderen krijgen de komende vijf tot zeven jaar de tijd om te kijken waar ze het gelukkigst van worden: het bedrijf overnemen of elders werken. Ik coach de beide generaties daarbij.”
Wat bij een goede overname volgens hem essentieel is, is een goede verbinding tussen de verschillende generaties. “Als iedereen doet waar zijn of haar talenten liggen, is er meer waardering en plezier in het bedrijf”, weet Lajos. “Maar wat ik zie, is dat vooral de communicatie vaak veel beter kan, vooral richting de eigen familie. Het is dus enorm belangrijk dat je daar ook in bedrijfsverband aandacht aan besteedt.
Helaas maakt hij ook wel eens mee dat er binnen familiebedrijven een advocaat moet worden ingeschakeld. “Dan is de vertrouwensband tussen familieleden te erg beschadigd. Het kan er zelfs toe leiden dat het hele overnameproces moet worden beëindigd. Ik ken een situatie waarbij het oudste kind ongewild werd overgeslagen als overnamekandidaat, maar wel meewerkte in het bedrijf. Het jongere kind had betere capaciteiten om het bedrijf te leiden. Er ontstond een lastige relatie tussen het oudste kind aan de ene kant en het andere kind en de ouders aan de andere kant. Voor de onderlinge verhoudingen en het behoud van het bedrijf was het beter dat het oudste kind elders zou gaan werken. Doordat het bedrijf ook onderdeel uitmaakte van de erfenis vergde dit meer dan alleen ontslag van het oudste kind. Daar hebben we echt een advocaat bij ingeschakeld om de ontvlechting goed uit te voeren.”
Bij familiebedrijven waar een overname speelt, moet alles worden gezegd, maar wel op een prettige manier.
Communicatie allesbepalend
Als er sprake is van een interne botsing probeert Lajos vooral de communicatie weer op gang te brengen. “Blijken de problemen ook met het verleden te maken te hebben, dan vraag ik een adviseur familieopstellingen om te helpen. Zicht op de geschiedenis en ieders rol in de familie helpt dan om te laten zien welk effect dit op nu heeft.”
Het allerbelangrijkst voor zijn werk vindt Lajos het creëren van een vertrouwensband met de mensen in het bedrijf. “Daarom probeer ik snel onderdeel van het geheel te worden en zo veranderingen in gang te zetten”, zegt hij. En hij kan het niet genoeg herhalen. “Communicatie is allesbepalend. Bij familiebedrijven waar een overname speelt, moet alles worden gezegd, maar wel op een prettige manier. Als dat op orde is, kunnen generaties elkaar versterken en kun je samen succesvol de toekomst in.”
Kom jij ook naar Hilversum?
Kom vrijdag of zaterdag naar de Relatie- en Innovatiedagen in Hilversum en doe mee aan de workshop Bedrijfsoverdracht en het familiebedrijf. Tijdens deze workshop nemen Alfons van den Belt en Lajos Bax jou mee op weg naar een prettige toekomst.
- Vrijdag 10 januari, 16:00 - 16:30
- Zaterdag 11 januari, 10:45 - 11:15
- Zaterdag 11 januari, 12:45 - 13:15
Samen sterker volgens Lajos Bax
- Wat is het beste voorbeeld van de voordelen van een goede samenwerking?
Door waardering uit te spreken en ruimte te maken om knelpunten te bespreken, verloopt het samenwerken prettiger en versterkt het de sfeer. Een goede sfeer helpt als het minder goed gaat in een bedrijf.” - Wat doe je als het mis gaat of het botst tussen de partijen?
Hebben problemen te maken te hebben met zaken uit het verleden, dan vraag ik een adviseur in familieopstellingen om erbij te helpen. Is er sprake van een interne botsing, dan probeer ik het gesprek weer op gang te brengen.” - Waarin versterk jij de ander?
Doordat ik snel een vertrouwensband met mensen heb, help ik hen om veranderingen in gang te zetten. Mijn rol is vooral coachend en begeleidend. En waar mijn expertise stopt, gaan de adviseurs bedrijfskunde van Cumela Advies verder.” - Waarin versterkt de ander jou?
“Ik ben heel blij met mijn collega’s. Op de afdeling Opleiding & Training ben ik niets zonder hen. Zij zijn goed in plannen, organiseren en het bijhouden van de administratie. Zij zorgen dat alles reilt en zeilt. Ik ben vooral het contact naar buiten en houd me bezig met de inhoud van onze trainingen.”
