Overslaan en naar de inhoud gaan Overslaan en naar de footer gaan Overslaan en naar de zoekbalk gaan Overslaan en naar de navigatie gaan

Nieuwe RAW Standaard 2025 beschikbaar

Op 30 september 2025 is de nieuwe editie van de Standaard RAW Bepalingen, kortweg de Standaard 2025 officieel gelanceerd. Deze bundeling van het technisch juridisch kader voor de prestaties van de aannemer wordt eens per vijf jaar in CROW-verband uitgebracht. Deze wijze van standaardisering betekent uniformiteit en eenduidigheid en zorgt door de paritaire wijze van tot stand komen voor breed draagvlak in de sector.
1 oktober 2025 5 min leestijd
RAW congres

Auteur: Meriam de Koning

De lancering vond plaats tijdens het RAW-Congres in Wageningen waar Andre Houtepen (werkgroepen), Ron Wesseling (RAW Raad) en Meriam de Koning (Juridisch Bestektechnische Commissie) de eerste exemplaren van CROW-directeur Pieter Litjens kregen uitgereikt. De dag stond verder in het teken van korte sessies over de wijzigingen op hoofdlijnen, gevolgd door een aantal verdiepende sessies. Daarin werd aandacht besteed aan lopende projecten met het oog op de volgende jaarlijkse release van de Standaard.

Omvangrijke wijziging

De Standaard RAW Bepalingen, de RAW-Catalogus resultaatsbeschrijvingen en de Technische bepalingen zijn dit keer op een flink aantal hoofdstukken en onderwerpen herzien. Vanuit de sectie MKB Infra is inhoudelijk bijgedragen aan voor de achterban relevante hoofdstukken.

De onderwerpen in de nieuwe Standaard lopen dit keer uiteen van meer algemeen zoals de herziening van de Risicoregeling en de verwijzing naar de UAV (zie aparte toelichting op deze twee onderwerpen onderaan dit artikel), ‘eenduidige formulering van proeven als ook van garanties’ en ‘aanpassingen rondom bemalingen’ (Hoofdstuk 21) enerzijds. Aan de andere kant ziet de wijziging op meer project specifieke activiteiten zoals 'verhardingslagen van steenmengsels (H 80.1), asfaltverhardingen (H 81.0, 81.1, 81.2), water infiltrerende elementenverhardingen (83.3) en wegmeubilair (H.72).  Met betrekking tot al deze activiteiten geldt dat in elk geval een actualisatie op basis van gewijzigde regelgeving en richtlijnen is doorgevoerd. Daarnaast zijn door de werkgroepen meer inhoudelijke punten binnen de diverse hoofdstukken aangepakt. Voortschrijdend inzicht en behoeften uit de dagelijkse praktijk afgestemd op technische ontwikkelingen ook rondom duurzaamheid vormden daarvoor de basis. Alle wijzigingen en het gebruik hiervan zullen vanuit CROW de komende periode gemonitord worden.

Evenwichtige verdeling verantwoordelijkheden

Nieuwe technische bepalingen worden vanuit de praktijk in werkgroepverband ontwikkeld. Blijvend punt van aandacht is daarbij dat het geluid van het mkb voldoende wordt meegenomen. Daarnaast is van belang dat de teksten in de dagelijkse uitvoering niet tot discussie gaan leiden maar juridisch correct en consistent zijn. Daarvoor is ook op deze editie van de Standaard door de JBC weer een uitgebreide juridisch inhoudelijke toets uitgevoerd waarbij alle nieuwe bepalingen tegen het licht gehouden zijn. De bepalingen zijn hierbij zorgvuldig getoetst aan de uitgangspunten van de UAV en die van de RAW-systematiek. Een evenwichtige verdeling van risico’s en verantwoordelijkheden tussen opdrachtgever en aannemer speelt daarin een grote rol.

Duurzaamheid rode draad CROW

Het onderwerp 'duurzaamheid' is voor het CROW een rode draad bij deze herziening geweest. Daarbij is door CROW de focus op verduurzaming bij asfalt, beton en staal gelegd. Overigens hebben ook alle andere product specifieke werkgroepen de vraag meegekregen vanuit duurzaamheid naar noodzakelijke wijzigingen te kijken, denk aan aandacht voor hergebruik.

Voor wat betreft hoofdstuk-overstijgende duurzaamheidsthema's zoals SEB zijn aparte werkgroepen ingesteld. Voor opname van afgeronde teksten daaromtrent kwam de Standaard 2025 echter te vroeg. De activiteiten van deze werkgroepen lopen dus nog. Uitkomsten hiervan zullen op een later moment gedeeld worden.

Expliciteren

Met betrekking tot de nieuwe teksten is het tenslotte nog goed te melden dat CROW voor de nieuwe Standaard gekozen heeft voor het zogenoemde expliciteren. Met behoud van inhoud is CROW overgegaan tot een herformulering van bepalingen zodanig dat de teksten bruikbaar worden als data. Voor wie al lang met de Standaard werkt, kan de andere manier van formuleren even wennen zijn.

Heb je vragen over de Standaard 2025? Neem dan contact op met de Ondernemerslijn

Risicoregeling 2025

In de RAW Standaard 2025 is ook de gewijzigde versie van de Risicoregeling opgenomen.

Deze wijziging is voorbereid door de Raadscommissie Risico- en Indexeringsregelingen. Vanuit de sectie MKB Infra wordt aan deze commissie deelgenomen. Diverse praktijkpunten vanuit het mkb konden hierdoor rechtstreeks aan de orde worden gesteld. Als belangrijkste zorgpunt is de ongewenste uitsluiting van toepassing van de risicoregeling ingebracht. Ook de wens tot toepassing van verrekening direct vanaf aanvang van het werk is meegenomen. Daarnaast is aandacht gevraagd voor ontwikkelingen rondom duurzaamheid met verrekening op andere vormen van energie. Bovendien is gepleit voor uitbreiding van kostengroepen uiteenlopend van hout en slijtlagen tot aan plantmateriaal.

Het proces rond de herziening van de risicoregeling is door de Raadscommissie in tweeën gesplitst. Voor fase 1 is gekeken naar vereenvoudiging van de regeling zelf waarbij we positief zijn over de nu al behaalde resultaten. In fase 2 zal verder gewerkt worden aan de uitbreiding van kostengroepen. Voor deze splitsing is gekozen nu de inrichting van nieuwe kostengroepen de nodige tijd kost, ook vanwege betrouwbaar onderliggend cijfermateriaal.

Belangrijkste wijzigingen in de nieuwe risicoregeling op hoofdlijnen zijn:

  • Gewijzigd uitgangspunt: risicoregeling is in beginsel altijd van toepassing;
  • Risicoregeling geldt voortaan direct vanaf aanvang werk;
  • Aandacht voor ontwikkelingen rond duurzaamheid: verrekening op brandstof is verruimd naar verrekening op energie;
  • Toepassing is vereenvoudigd door herformulering teksten en formules en vervallen van drempels voor verrekening.

Binnenkort wordt gestart met de 2e fase van de herziening. Heb je vragen over de Risicoregeling en het vervolg? Neem dan contact op met de Ondernemerslijn

UAV in RAW

De Uniforme Administratieve Voorwaarden (UAV) maken sinds jaar en dag deel uit van de RAW systematiek. In hoofdstuk 1 van de Standaard RAW wordt aangegeven dat deze set voorwaarden van toepassing zijn. Tot op heden was het gebruikelijk aan vermelding van de UAV ook een jaartal toe te voegen om aan te geven om welke versie het gaat. Met de publicatie van de RAW Standaard 2025 is daar verandering in aangebracht. Er wordt alleen nog verwezen naar de UAV, dus zonder toevoeging van een specifieke editie. De invulling hiervan wordt onder de nieuwe Standaard bij de bestekschrijver zelf gelaten.

CROW gaat niet over de inhoud van de UAV zelf. De onderhandelingen daarover vinden namelijk aan een andere overlegtafel plaats. Met deze wijziging in de Standaard is in CROW-verband rekenschap gegeven van het feit dat er meerdere versies van de UAV beschikbaar zijn, te weten de paritaire versie van de UAV 2012 en de recent door het Rijk eenzijdig uitgebrachte UAV 2012, versie 2025. Alleen de Rijksoverheid is verplicht deze versie 2025 toe te passen. Alle andere aanbesteders/ opdrachtgevers kunnen een eigen keuze maken welke versie men op een concreet van toepassing wil verklaren. Daarvoor zijn binnen de RAW-systematiek aan bestekschrijvers nu keuzeteksten beschikbaar gesteld.

De keuze die de bestekschrijver gaat maken heeft overigens wel consequenties voor de aannemer. Het verschil tussen beide versies zit - op dit moment - in de formulering van de bepaling over aansprakelijkheid na oplevering. Deze regeling is voor aannemers in de UAV 2012 gunstiger. Verdere toelichting op deze en andere ontwikkelingen rondom de UAV lenen zich niet voor bespreking in het kader van de nieuwe Standaard RAW (noch in CROW-verband). Daar zal apart over gecommuniceerd gaan worden.

Heb je vragen over de gewenste toepassing van de (bepaalde versie van de) UAV? Neem dan contact op met de Ondernemerslijn