Hoe kan ik inspelen op circulair werken?

Een woning of bedrijfsgebouw demonteren met oog voor hergebruik vraagt om vakmanschap

Er zijn een aantal vragen die we bij bedrijven tegenkomen. Kan ik inspelen op circulair werken? Hier heb ik ‘ruimte’ voor nodig, maar waar? Ik richt mij op sloopwerken, maar hoe laat ik zien dat ik het ‘vakkundig verwijderen van een object’ veilig en duurzaam uitvoer en gericht ben op hergebruik en circulair werken? Deze bedrijven willen stappen zetten om zo aan te sluiten op het doel van Nederland: een circulaire economie in 2050. Organisaties en deskundigen twijfelen of dit kan. Oordeel zelf.

Veilig en verantwoord slopen

Eerst de vraag of je circulair kunt slopen. Het woord ‘slopen’ heeft een bepaald imago, in de trant van: iedereen kan het, ze doen maar wat én het gaat met veel ‘geweld’. Onterecht. Slopen draait om meer dan alleen afbreken. Een woning of bedrijfsgebouw demonteren met oog voor hergebruik vraagt om vakmanschap. Een deel van de vrijkomende stoffen of goederen levert nog geld op, omdat ze nog te gebruiken zijn.

Sinds 2023 stimuleren verschillende ministeries circulair slopen en hoogwaardig hergebruik. Dat betekent hier al bij de bouw rekening mee houden en het hergebruik en recyclen van bestaande bouwelementen en materialen. Samen levert dat een lagere CO2-uitstoot op en helpt het de economie vooruit.

Nog dit jaar komt er een nieuw beleidsadvies over het stimuleren van circulair slopen

De doelstelling om materiaal nog een keer te gebruiken, vraagt om een andere manier van slopen. We praten dan eigenlijk over demontage met het oog op remontage van bouwwerken of van elementen in een bouwwerk. Voor het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat was dat de belangrijkste reden om in de Kamerbrief van september 2023 in te gaan op ‘circulair slopen’. Nog dit jaar komt er een nieuw beleidsadvies over het stimuleren van circulair slopen. Dat advies komt uit het overleg met betrokken partijen uit de sloopsector, zoals VERAS, BRBS, Stichting Veilig en Milieuverantwoord Slopen (SVMS) en Cirkelstad.

Certificering

Door als bedrijf gebruik te maken van de BRL SVMS-007 laat je zien dat het sloopwerk gebeurt met oog voor hergebruik. Het certificaat gaat over een zorgvuldige werkvoorbereiding en het veilig en milieukundig verantwoord uitvoeren van een sloopproject. Wat betreft de veiligheid bevat de richtlijn eisen die onder meer komen uit de arbo-regelgeving. Veel bedrijven borgen dit al via de VCA-certificatie. Dit is een eis voor de BRL SVMS-007.

Als opdrachtgever en sloopbedrijf kun je dit aanvullen met een extra borging. Die gaat dan over de uitvoering en het hergebruik. Doe je dat, dan komt het project in aanmerking voor de Verificatieregeling Circulair Sloopproject (zie kader).

Cumela praat mee in het Centraal College van Deskundigen van de BRL SVMS-007 (BRL Slopen). Het college bestaat uit vertegenwoordigers van opdrachtgevers, afnemers van sloopmaterialen, onderzoeksbureaus, de overheid en sloopaannemers. Op deze manier komt er inspraak uit diverse invalshoeken. Dat levert een breed draagvlak op voor de certificatie-eisen.

Tot nu toe is er in het beleid weinig aandacht voor de vraag naar geschikte ruimte voor circulair werken

Demolition Day

Wil je meer weten over circulair slopen? Dan raden we je aan op zaterdag 21 september mee te doen aan de Demolition Day. De branchevereniging voor sloopaannemers en asbestverwijderingsbedrijven (VERAS) organiseert die dag om uitleg te geven over het vakmanschap van circulair slopen. Op deze dag openen sloopaannemers de ‘deuren’ van hun sloopprojectlocaties en bedrijfslocaties voor het grote publiek.

Op deze Demolition Day vragen ze aandacht voor belangrijke thema’s, zoals circulair slopen, duurzaamheid, vakmanschap, carrière- en opleidingsmogelijkheden, veilig en gezond werken én het omgaan met gevaarlijke stoffen op de slooplocatie, zoals asbest en chroom-6. Daar maken de bedrijven de meerwaarde van circulair slopen en het beschikken over een erkenning of certificatie zichtbaar. Ga voor meer informatie naar www.demolitionday.nl.

Ruimtegebruik

Een andere vraag is hoe je aan de ruimte komt voor circulair werken. Het gaat dan om ruimte voor de opslag van secundaire bouwmaterialen en voor bijvoorbeeld het verwerken van houtachtig materiaal dat je wilt kunnen veranderen in ‘in te zetten producten’. Er is dus behoefte aan circulaire hubs voor de logistiek of verwerking van producten en grondstoffen. Denk ook aan het lokaal beheer van grondstromen (grondbanken). Veel cumelabedrijven zoeken naar deze ‘extra’ ruimte.

Het Planbureau voor de Leefomgeving vraagt in zijn onderzoeksrapport ‘Verkenning van de ruimtelijke voorwaarden voor een circulaire economie’ nadrukkelijk om voldoende en geschikte ruimte. In het rapport staat: “Tot nu toe is er in het beleid weinig aandacht voor de vraag naar geschikte ruimte voor de circulaire economie. Overheden zullen dus ‘ruimte’ op hun agenda moeten zetten en de belangen van verschillende functies en doelen tegen elkaar moeten afwegen, vooral als ze vertraging van de transitie naar een circulaire economie willen voorkomen.”

Een circulaire economie in 2050 kan er alleen komen als we dit gezamenlijk oppakken

Het Planbureau adviseert aan overheden om locaties aan te wijzen. Het gaat dan om plaatsen die cruciaal zijn voor de circulaire economie. Overheden moeten zorgen dat ze beschikbaar zijn én blijven voor circulaire activiteiten.

We raden cumelabedrijven aan om hiervoor bij de eigen gemeente aandacht te vragen. Dit kan onder andere via een reactie op de ontwerp-omgevingsvisie of het omgevingsplan. Een circulaire economie in 2050 kan er alleen komen als we dit gezamenlijk oppakken. Wees je er bewust van en vraag er aandacht voor.