Beste aannemer,
Boetebedingen kom ik met enige regelmaat tegen in contracten. Aan de hand van een uitspraak van de Raad van Arbitrage van 12 november 2019 wordt het belang van dergelijke bedingen duidelijk.
Wat was er aan de hand? Een aannemer bouwde een woonhuis voor een aanneemsom van 380.000,- euro xclusief btw. De bouw verliep niet vlekkeloos vanwege lange levertijden van materialen en een tekort aan vakmensen. Opdrachtgever en aannemer hadden tussentijds de opleverdatum al uitgesteld en een flinke boete gezet op de nieuwe opleverdatum. Voor elke dag dat er te laat zou worden opgeleverd, moest de aannemer maar liefst 1500,- euro betalen.
De aannemer haalde ook de nieuwe opleverdatum niet en leverde 126 dagen te laat op. Dit kwam neer op een boete van 189.000,- euro! De aannemer vond dit uiteraard buitensporig en onredelijk, omdat hij er weinig aan kon doen dat er onvoldoende mensen en materialen beschikbaar waren én omdat de opdrachtgever nooit zoveel schade had geleden door de late oplevering. De aannemer verzocht via een procedure bij de Raad van Arbitrage daarom om matiging van de boete op grond van redelijkheid en billijkheid.
Een arbiter kan alleen tot matiging overgaan wanneer de toepassing van een boetebeding tot een buitensporig en daarmee onaanvaardbaar resultaat leidt. Hiervoor is onder meer de verhouding tussen de werkelijke schade en de hoogte van de boete van belang, maar ook de aard van de overeenkomst, de inhoud van het beding en onder welke omstandigheden het beding is ingeroepen. In deze zaak was het boetebeding expliciet tussen partijen afgesproken en heeft de aannemer het beding geaccepteerd zonder een maximumbedrag af te spreken. De aannemer deed nog een laatste poging met de stelling dat de schade onvoldoende was onderbouwd door de opdrachtgever, maar daar gingen de arbiters niet in mee, want tussen partijen was bewust een gefixeerde boete afgesproken (een vast bedrag per dag), los van de daadwerkelijke schade. Het feit dat de opdrachtgever schade had geleden, was dus voldoende voor toewijzing van de volledige boete.
Moraal van het verhaal: let op waarvoor je tekent! Let op het bedrag dat per dag wordt gevorderd én zorg voor een maximumbedrag. En overleg wanneer de opleverdatum onhaalbaar lijkt om te onderzoeken of er afwijkende afspraken mogelijk zijn.
