De afgelopen jaren zijn op veel plaatsen proeven gestart met zogenaamde Bokashi kuilen. Hierbij wordt vooral slootvuil en bermmaaisel verwerkt en gefermenteerd. In dit wordt groenafval in lagen ingekuild met toevoeging van micro-organismen, zeeschelpkalk en kleimineralen. De kuil wordt afgedekt met plastic en gaat dan net als een graskuil fermenteren. Omdat dit zuurstofloos gebeurd is sprake van een soort rottingsproces waarbij organische stof wordt omgezet. Als voordeel claimen de leveranciers van de hulpstoffen dat er minder organische stof wordt afgebroken als bij compostering. Het product zou daardoor een betere bemestende waarde hebben en de bodemvruchtbaarheid.
Factsheet
In een factsheet bestrijdt de BVOR, de brancheorganisatie van onder andere de composteerbedrijven deze claims. Ze wijst erop dat er met Bokashi inderdaad meer organische stof op de bodem komt, maar dat dit de snel afbreekbare organische stof is. Dit wordt binnen een jaar afgebroken waarbij het proces feitelijk gelijk is aan composteren. Namelijk dat met behulp van zuurstof de verse organische stof direct wordt afgebroken net zoals bij het composteren. Daarbij komt dan net zoveel CO2 vrij.
Aan het eind van dat proces resteert de Effectieve Organische Stof, dit is het organisch materiaal dat langzaam wordt afgebroken. In het spraakgebruik de humus. Volgens de BVOR is de hoeveelheid humus die je met Compost opbrengt veel groter als die uit de Bokashi komt.
Invasieve exoten
De BVOR waarschuwt ook voor de risico’s van het verspreiden van onkruid en ongewenste invasieve exoten via Bokashi. Omdat de temperatuur in een Bokashi kuil niet hoger wordt dan 35 tot 40 graden zullen deze het fermentatieproces waarschijnlijk overleven. Dit in tegenstelling tot composteren waarbij de temperatuur oploopt tot 55 tot 65 graden en alle leven uit de plantresten en zaden verdwijnt.
Andere zaken waar de BVOR zich aan ergert is de vrije interpretatie van regels rond de Bokashi. Zo stelt ze dat Bokashi gen erkende bodemverbeteraar is en dus niet mag worden toegepast volgens de Meststoffenwet. Ook plaatst ze vraagtekens bij de vermeende vrijstelling van het besluit Omgevingsrecht voor het maken van een Bokashi kuil en het aanvragen van een vergunning daarvoor.
Onterechte vrijstellingen
Wat de organisatie het meest steekt is dat er overal zogenaamde pilots plaats vinden met bijhorende vrijstellingen, maar dat er nergens sprake is van gedegen onderzoek naar de werking en de milieueffecten van de hele keten. De BVOR vindt daarom dat er gedegen wetenschappelijk onderzoek moet komen naar de mogelijke positieve effecten en de risico’s van Bokashi. Pas als dat er is, zou er regelgeving moeten komen om de aanleg op grote schaal van Bokashi kuilen mogelijk te maken. Nu lijkt het er volgens de BVOR op dat de pilots misbruikt worden om op grote schaal illegale verwerking van groene reststromen mogelijk te maken. Dit ten koste van de leden van de BVOR die op legale en vergunde wijze groenafval verwerken.
