gewasbescherming

Veelgestelde vragen over gewasbescherming

Datum: 4 maart 2020
Laatst bijgewerkt: 4 maart 2020
Door: Maurice Steinbusch
Voornamelijk in de akkerbouw, vollegrondsgroenteteelt, veehouderij, boom- en bloembollenteelt worden gewasbeschermingsmiddelen toegepast. Bekijk de veelgestelde vragen rondom gewasbescherming.

Hoe vaak moet het ik het actieve-koolfilter van de zelfrijdende spuitmachine vervangen?
Het stellen van een harde regel voor de vervangingsfrequentie is nauwelijks mogelijk, omdat deze afhankelijk is van de grootte van het filter (de capaciteit) en het aantal draaiuren van de machine. De filters van de cabine moeten regelmatig worden gecontroleerd en vergen periodiek onderhoud. Verder moeten ze regelmatig worden vernieuwd, omdat het systeem niet werkt als het filter vol is. Bij filterwisseling dienen de medewerkers persoonlijke beschermingsmiddelen te dragen conform de voorschriften die gelden voor de werkzaamheden in de omgeving van de cabine. De verzadiging van de filters hangt natuurlijk van de concentraties in de lucht af en de relatieve luchtvochtigheid. Dit kan per filter verschillen, dus neem daarom bij twijfel contact op met de fabrikant. Kan het actieve-koolfilter na gebruik worden afgesloten? Zo niet, dan blijft dit ‘ademen’ en is het sneller verzadigd.
In onderstaand schema vind je de vervangingsfrequentie.

Globale vervangingsfrequentie van delen van het filter in een overdrukcabine bij een gebruik van 40 uur per week (volbedrijf)

Deel van het filter

Standtijd

Voorfilter P1

Dag tot week

Tussenfilter P2

Week tot maand

Actieve-koolfilter

Kwartaal

Stoffilter P3

Halfjaar

Bron: Arbocatalogus Afvalstoffen

Kijk ook op www.agroarbo.nl voor meer informatie over de te gebruiken persoonlijke beschermingsmiddelen voor het werken met gewasbeschermingsmiddelen.

Is voor het zaaien van behandeld zaaizaad een bewijs van vakbekwaamheid (spuitlicentie) nodig?
Nee, het toepassen van behandeld zaaizaad wordt in de wetgeving niet gezien als het toepassen van een gewasbeschermingsmiddel. Er is dus geen bewijs van vakbekwaamheid nodig. Het advies is wel om de hygiëne-instructies op de zaaizaadverpakking te lezen en na te volgen.

Is de keuringsplicht voor spuitapparatuur uitgebreid?
Dat klopt. De keuringsverplichting is in de gehele Europese Unie uitgebreid naar alle professioneel gebruikte apparatuur voor de toepassing van gewasbeschermingsmiddelen. Voor onder meer veldspuiten, motorvatspuiten en boomgaardspuiten bestond er al een keuringsverplichting (elke drie jaar). Deze geldt nu ook voor andere apparatuur, zoals rijen- of strokenspuiten (inclusief op zaai- of pootmachines gebouwde apparatuur) en granulaatstrooiers. De keuringsfrequentie voor machines met een spuitboombreedte van meer dan drie meter is drie jaar en voor machines van drie meter en smaller is dat zes jaar. Voor granulaatstrooiers is de keuringsfrequentie zes jaar. Meer weten? Meer informatie vind je op www.sklkeuring.nl

Mijn bedrijf gaat grote waternavel, een invasieve exoot, uit een waterpartij verwijderen. Die plant staat erom bekend dat hij verontreinigingen uit het water in zich opneemt. Wat zijn hierbij de risico’s voor mijn medewerkers?
Er geldt een wettelijke bestrijdingsplicht van grote waternavel voor terrein- en waterbeheerders, hier dus de waterschappen. Voordat er mag worden gestart met bestrijdingsmaatregelen moet er eerst worden overlegd met een gebiedsbeheerder en een ecoloog. Voor de bestrijding worden in de kalender de bewezen technieken genoemd en wordt aangegeven in welke periode deze het beste kunnen worden toegepast.

Kalender (let op: niet maaien!)
In de bijlage van dit bericht (onderaan deze pagina) vind je de kalender.

  • Begin altijd bovenstrooms, om te voorkomen dat schone stukken weer worden besmet.
  • Gebruik waar mogelijk een drijfbalk of drijfscherm (kan ook benedenstrooms worden geplaatst) en loop na afloop de watergang na om losgeraakte stukken te verwijderen.Wees het vormen van matten voor! Begin in een vroeg stadium met de verwijdering. In brede kanalen waarin dit niet haalbaar is, kan worden gekozen voor machinale verwijdering van matten.

Persoonlijke preventieve maatregelen
Er zijn geen specifieke procedures voor het verwijderen van waternavel als het gaat om veiligheidsmaatregelen. In het algemeen geldt dat als er wordt gewerkt bij water waar iemand niet zelfstandig uit kan komen er een reddingsvest moet worden gedragen. Daarnaast wordt in relatie tot blootstelling aan biologische agentia het dragen van rubberen handschoenen aanbevolen. Daarnaast is persoonlijke hygiëne belangrijk. Denk hierbij aan het wassen van de handen met water en zeep voor eten, drinken, roken en toiletbezoek.
Voorkom ook dat medewerkers de ziekte van Weil kunnen oplopen. Ratten kunnen de bacterie bij zich dragen. Via hun urine kan die in het oppervlaktewater terecht komen. De bacterie kan via wondjes of via de ogen, neus of mond in het lichaam komen.
Bescherm ogen met een bril en de neus en mond met een kapje. Draag rubberlaarzen en handschoenen.

Maatregelen
Bestrijding van de grote waternavel is vooral een kwestie van er op tijd bij zijn en heel grondig te werk gaan. Veel werk wordt voorkomen met een vroegtijdige signalering. Omdat de plant zo snel groeit, kan de verwijdering bij late signalering een enorme klus zijn. De verwijdering moet vervolgens heel grondig gebeuren. Elk plantendeel dat achterblijft, groeit weer verder. Ook moet bij de verwijdering worden voorkomen dat stukjes plant afdrijven. Elk fragment is een ‘stekje’ dat elders weer verder kan groeien.

Handmatig verwijderen (voorkeur)
Start zo snel mogelijk als de overwinterende delen beginnen uit te lopen (normaal vanaf maart). Verwijdering dient te gebeuren met wortel en al. Volg hiervoor de plant met de hand in de bodem/oever. Bij voorkeur geen hark gebruiken. Soms is het nodig de oever met een schop af te graven om de wortels te verwijderen. Voorkom afbreken! Controleer de watergang naderhand op achtergebleven plantenresten en reinig gebruikt materiaal zorgvuldig op de locatie om verspreiding te voorkomen. Het verwijderen moet frequent worden herhaald tot de plant wegblijft. Loop afhankelijk van de besmettingsgraad de watergangen eens per twee tot zes weken na.

Machinaal verwijderen
Voorkom fragmentatie: gebruik een grijper of maaikorf zonder snijfunctie en vaar bij een boot met schroef voorzichtig. Gebruik bijvoorbeeld een drijfbalk om te voorkomen dat losse en drijvende delen afdrijven. Controleer de watergang na afloop op achtergebleven resten van grote waternavel en reinig gebruikt materiaal zorgvuldig op de locatie om verspreiding te voorkomen. Voer het maaisel altijd af. Deze werkzaamheden moeten worden opgevolgd door een frequente handmatige verwijdering.

Afvoeren van maaisel
Voer maaisel altijd zo snel mogelijk af. Dek hierbij vrachtwagens af. Als direct afvoeren niet mogelijk is, leg het maaisel dan op een droge plek op de kant, zo ver mogelijk van de watergang. De delen kunnen weer uitlopen. Leg die daarom op een plek waar ze (snel) kunnen drogen en haal het materiaal de volgende dag alsnog op. Let erop dat er geen delen in het water achterblijven of terechtkomen. Als er slechts kleine plukken handmatig zijn verwijderd, leg deze dan op een plek waar ze zo snel mogelijk uitdrogen.

Peilverlaging in de winter
Verlaag het peil in de winter zodanig dat wortels in de oever aan lucht worden blootgesteld. Volledige droogval is niet nodig als grote waternavel zich niet in de bodem bevindt. Het grootste effect wordt bereikt als de oevervegetatie van tevoren wordt gemaaid. Deze werkzaamheden moeten worden opgevolgd door handmatige verwijdering bij de start van het groeiseizoen. Peilverlaging werkt alleen als er langdurige strenge vorst wordt voorspeld.

Keuring, controle en onderhoud van een vloeistofdichte voorziening of vloer, hoe werkt dat?
Een voorziening wordt als vloeistofdicht beschouwd als die onder certificaat is aangelegd of als de voorziening na inspectie als vloeistofdicht is beoordeeld. Alleen voor tankplaatsen waar meer dan 25 kubieke meter per jaar wordt afgeleverd geldt dat deze vloeistofdicht moeten worden aangelegd door een BRL 7700-erkende aannemer. In alle overige gevallen hoeft de vloer niet te worden aangelegd door een erkende aannemer, maar is de voorziening pas vloeistofdicht na inspectie door een AS SIKB 6700-protocol 6701-erkend bedrijf. Voor alle vloeistofdichte vloeren en verhardingen geldt één keer per zes jaar een periodieke keuring door een erkende inspectie-instelling op grond van het Besluit bodemkwaliteit. Daarnaast gelden algemene onderhoudseisen, zoals het jaarlijks controleren op gebreken en het repareren en onderhouden van vloeistofdichte vloer en verhardingen. Let op dat je de jaarlijkse controle vastlegt op een daarvoor bestemd formulier dat is verstrekt bij het keuringsrapport! 

Wanneer mag ik grasland vernietigen?
Grasland vernietigen mag op grasland dat gebruikt wordt voor voerproductie of beweiding. Dit is grond die voor ten minste vijftig procent met gras beteeld is. Het verschilt per grondsoort wanneer grasland mag worden vernietigd. Onder vernietigen wordt verstaan het doodspuiten en/of omploegen, frezen et cetera van de graszode.

Alle regels wanneer je welke grondsoorten grasland mag vernietigen, vind je op deze pagina. We hebben er ook een handige tabel bij gemaakt. Klik hier voor de tabel.

Hebben loonwerkers een Bewijs van Vakbekwaamheid Adviseren nodig?
Het Bewijs van Vakbekwaamheid Adviseren (BvV Adviseren) is niet vereist voor loonwerkers die in opdracht van derden gewasbescherming uitvoeren en daarbij de te verspuiten middelen meeleveren. De keuze van middelen en het bepalen van de werkwijze of aanpak wordt niet gezien als vorm van adviseren, maar als onderdeel van het toepassen van de dienst. Loonwerkers worden ingeschakeld als professioneel toepasser. Onderdeel daarvan is dat telers en veehouders vertrouwen op een goede uitvoering van de bespuitingen (inclusief middelenkeuze en aanpak/strategie).

Het Bewijs van Vakbekwaamheid Adviseren is wel vereist voor loonwerkers die alleen middelen (zonder bespuiting) leveren in kader van het VKL-G- of CDG-certificaat (Certificatie Distributie Gewasbeschermingsmiddelen).