Onkruid verwijderen

Professioneel gebruik gewasbeschermingsmiddelen buiten de landbouw

Datum: 19 juli 2022
Laatst bijgewerkt: 20 juli 2022
Door: Maurice Steinbusch
Door een recente gerechtelijke uitspraak zijn de regels die geldig waren voor het professioneel gebruik van gewasbeschermingsmiddelen buiten de landbouw vóór 24 november 2020 wederom van kracht. Op 8 juli deed de Hoge Raad hierover uitspraak, waarmee ze een eerdere uitspraak van het gerechtshof Den Haag van een paar jaar terug (24 november 2020) vernietigt. Het verbod is met onmiddellijke ingang van kracht.

De zaak wordt nu door het gerechtshof van Amsterdam opnieuw behandeld. In een recente kamerbrief meldt het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W) dat het mogelijk tot eind 2023 kan duren voordat er opnieuw een uitspraak volgt in deze zaak. Klik hier om de uitspraak van de Hoge Raad te bekijken.

Wat houdt dit praktisch in?

In de praktijk betekent dit dat de regels - zoals die golden vóór 24 november 2020 – sinds 8 juli dus weer van kracht zijn. In het algemeen geldt er een verbod op het professioneel gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Het verbod geldt niet voor land- en tuinbouwbedrijven die gewassen telen of kweken (delen van erf of beplanting). 

Welke uitzonderingen zijn van toepassing?

Op het algemene verbod zijn er uitzonderingen voor een aantal toepassingen. Die zijn hieronder beschreven. In onderstaande uitzonderingen is gebruik van een laag risico middel voorgeschreven of een biologisch gewasbeschermingsmiddel voor zover deze beschikbaar is voor dit gebruik. Ook mogen er geen prioritair gevaarlijke stoffen gebruikt worden.

Veilige exploitatie

De volgende uitzonderingen, noodzakelijk voor een veilige exploitatie, zijn er op het verbod voor het professionele gebruik van gewasbeschermingsmiddelen:

  • Binnen tien meter van een object dat verwijderd moet blijven van open vuur of draaiende motoren en zones waarbinnen het gebruik van open vuur of draaiende motoren niet is toegestaan.
  • Gebied van vliegvelden, gebruikt voor landen, opstijgen en taxiën van vliegtuigen, inclusief het gebied gebruikt voor laden, lossen en onderhouden van vliegtuigen.
  • Spoor, metro en trambanen (ballastbed (laag steenslag) en inspectie- en schouwpaden binnen de veiligheidszone.
  • Locaties waar scherpe munitie of explosieven in de bodem aanwezig zijn of kunnen zijn.
  • Locaties waar prikkeldraadrollen zijn aangebracht voor Defensiedoeleinden.
  • Binnen 10 meter van een elektrische voorziening voor hoogspanning waar delen niet of onvoldoende zijn beschermd tegen directe of indirecte aanraking en waarvan de spanning niet op eenvoudige wijze tijdelijk kan worden onderbroken.
  • Het behandelen van stobben in, op of langs weg- en waterbouwkundige constructies, indien door mechanisch verwijderen de stabiliteit van deze constructie in gevaar komt.
Bescherming van mens, dier en milieu

De volgende uitzonderingen, noodzakelijk voor bescherming van mens, dier en milieu, zijn er op het verbod voor het professionele gebruik van gewasbeschermingsmiddelen:

  • Eikenprocessierups (Thaumetopoea processionea)
  • Bastaardsatijnrups (Euproctis chrysorrhoea)
  • Duizendknoop: Japanse duizendknoop (Fallopia japonica), Sachalinse duizendknoop (Fallopia sachalinensis), bastaard duizendknoop (Fallopia x bohemica), Afghaanse duizendknoop (Persicaria wallichii) en kruisingen
  • Fluweelboom/azijnboom (Rhus species)
  • Pontische rododendron (Rhododendron x superponticum)
  • Robinia (Robinia pseudoacacia)
  • Knolcyperus (Cyperus esculentus)
  • Schadeveroorzakende organismen op rozen (Rosa species) bij oorlogsgraven

Het verbod geldt ook niet voor de volgende toepassingen:

  • Waarvoor een vrijstelling is verleend op basis van art 38 van de wet Gewasbeschermingsmiddelen en biociden. Het betreft dan noodsituaties.
  • Gerichte bestrijding van terrestische soorten opgenomen op de lijst van voor de Europese Unie zorgwekkende invasieve uitheemse soorten zoals bedoeld in art 4, eerste lid, verordening 1143/2014) behalve moeraslantaarn (Lysichiton americanus) en reuzenberenklauw (Heracleum mantegazzianum) voor een gerichte bestrijding van door EU aangeduide plantenziekten (bijlage II van EU-verordening 2109/2072).
Specifieke terreinen voor sport en recreatie

De volgende uitzonderingen, gericht op specifieke terreinen voor sport en recreatie, zijn er op het verbod voor het professionele gebruik van gewasbeschermingsmiddelen:

  • Sportvelden voor het in georganiseerd verband beoefenen van sport in de open lucht, voor zover het het bespeelbare gedeelte van het terrein betreft inclusief een beperkte zone daar omheen die voor het beoefenen van de sport nodig is, maar exclusief de niet met gras begroeide alsmede de in bijlage XVIIb (van de regeling) met ‘nee’ aangeduide delen. Klik hier voor het bekijken van deze bijlage.
  • Niet door de overheid beheerde recreatieterreinen, voor zover het betreft: bungalowterreinen, groepsaccommodaties, campingterreinen, jachthavens (niet zijnde de aanlegsteigers in of nabij het oppervlaktewater). 
  • Terreinen met een specifieke botanische waarde, waar het publiek ten minste twee maanden per jaar tegen betaling toegang heeft, met uitzondering van de verharde oppervlakken.
Cumela Nederland

Maurice Steinbusch

Beleidsmedewerker Agrarisch loonwerk
Cumela Nederland

Gerben Zijlstra

Beleidsmedewerker bodem