Pionieren met chemievrije maïs

In een licht buitje vertrekt een mestcombinatie vanaf het erf van de gebroeders Buma in het Friese It Heidenskip richting een melkveehouder in de buurt. Als het goed is, komt er eindelijk wat regen van betekenis aan en dat is ook in de Zuidwesthoek van Friesland meer dan welkom. Voordeel van het droge weer was dat het voorjaarswerk zich allemaal goed liet plannen. Niet onbelangrijk in tijden dat het lastiger wordt om aan personeel te komen. Cor en Hendrik Buma noemen het een paar keer vandaag: personeel. Ze kunnen rekenen op een geweldig team vaste medewerkers en goede zzp’ers, maar de spoeling is dun. 

De broers geven aan stappen te willen maken op het gebied van mechanische onkruidbestrijding

De broers hebben net een demonstratiemiddag met als thema maïs achter de rug. Dat is een belangrijke reden om hen op te zoeken, want ze geven aan stappen te willen maken op het gebied van mechanische onkruidbestrijding. “We zitten met vier loonwerkers in een project samen met LTO Noord en de provincie waarin we de mogelijkheden van mechanische onkruidbestrijding onder de loep nemen”, vertelt Cor. “Niet helemaal nieuw natuurlijk, want we zijn er in het verleden vaker mee bezig geweest. Op een gegeven moment zijn we zelfs volledig overgestapt op 50-centimeter-teelt. Ook dat had deels te maken met onkruid. Het gewas groeit sneller dicht, waardoor onkruiden minder kans krijgen. Ook gaf het een lichte meeropbrengst. Later zijn we met strokenteelt aan de slag gegaan, in verband met draagkracht. Vanwege de mechanisatie zijn we toen weer op 75 centimeter uitgekomen. Eggen deden we ook al vaker, maar je voelt nu aan alle kanten de druk om een stap verder te gaan. Er zijn minder herbiciden beschikbaar, de maatschappij wil zo min mogelijk chemie en eigenlijk willen wij en onze klanten dat ook graag. Spuiten tegen onkruid zet ook de maïs op achterstand. Dat kost je zomaar vijf procent opbrengst. Bovendien zie je dat machinefabrikanten volop aan het innoveren zijn. Het is niet normaal hoeveel nieuwe wied- en schoffelapparatuur er momenteel op de markt komt. Dat geeft ook betere mogelijkheden.”

Messenfrees

Jaarlijks zaait en hakselt Buma rond de 250 hectare maïs in de directe omgeving. Een van de klanten draait mee in het project rond chemievrije maïs, met een perceel van drie hectare. Hierop demonstreren ze verschillende manieren van hoofdgrondbewerking en verschillende wiedtechnieken. “Het begint met het zorgen voor een mooi onkruidvrij zaaibed, liefst zonder gebruik van Roundup”, zeg Cor. De broers bekijken twee mogelijkheden daarvoor. Een deel van het demoperceel ploegden ze met hun achtscharige Escudero-ecoploeg op zo’n vijftien centimeter diepte. Het andere deel bewerkten ze met de Biomulch van Kuhn. Dat is een messenfrees die over de volle werkbreedte de grond ondiep lossnijdt. Op het demoperceel laat Cor zien hoe het resultaat eruit ziet. Wat opvalt, is dat het geploegde deel eind juni achterblijft in de groei. Op de streep af is te zien dat de planten op het Biomulch-deel er frisser en groter bij staan. Ook ontbreken er nauwelijks planten, terwijl er op het geploegde deel hier en daar gaten zijn. “Dat kan vochtgebrek zijn, want geploegd land droogt sneller uit”, legt Cor uit. De broers hebben de Biomulch nog op demo, maar het resultaat bevalt ze. Cor knielt bij een stuk zwarte grond waar ze vorige week tijdens de demo de frees in hebben gezet. Daar is geen groen sprietje meer te zien. “Met hitte en droogte gaat de zode ook op de klei in één bewerking kapot. We gaan er echter van uit dat er normaal gesproken een tweede bewerking nodig is. Daarna kunnen we er direct in zaaien.”

Eggen deden we ook al vaker, maar je voelt nu aan alle kanten de druk om een stap verder te gaan

Akkerbouwblik

Tijdens de demo kwamen een wiedeg en een roterende stereg in actie, die goed werk hebben geleverd. Toch is er in alle delen van het perceel nog wel wat achtergebleven onkruid te vinden, vooral melde. “Ik denk dat je het meeste kwijt bent als je nu nog een keer aanaardend zou schoffelen”, zegt Cor. “De laatste meldes zou je nog met de hand kunnen doen.” 

Op de streep af is te zien dat de planten op het Biomulch-deel er frisser en groter bij staan

Buma verwacht dat de aanpak van jaar tot jaar zal verschillen. Dat vraagt om flexibiliteit, ook in het machinepark. “Je kunt niet voor alles een machine hebben, vandaar dat we samenwerken met collega-loonbedrijven. Dat doen we toch al veel. Daarnaast moet je zelf een beetje creatief zijn”, aldus de ondernemer. Buma laat een rijenfrees zien die ze zelf onder handen hebben genomen. Met de machine kunnen ze dichtgeslagen grond tussen de rijen losslaan en eventueel groot onkruid vernietigen. In de lengte doorgesneden plastic buizen beschermen de maïs, zodat die niet wordt bedolven met grond. “Dat werkt mooi en het valt ons mee hoe lang je er nog mee door het gewas kunt. Tot bijna kniehoog veert de maïs nog wel mee.”

De aanpak zal van jaar tot jaar verschillen, dus dat vraagt flexibiliteit, ook in het machinepark

In de zomer gaan ze weer met klanten het veld in om de resultaten te bespreken. Niet iedereen staat te springen. Het vraagt meer een akkerbouwblik, die niet iedereen heeft. Toch wil één klant volgend jaar al volledig chemievrij. “Dat vind ik mooi, die uitdaging gaan we aan.”