Standaard RAW Bepalingen 2015
Artikel 01.09 geeft een algemene richtlijn hoe binnen de RAW-systematiek wordt omgegaan met zorgvuldig grondroeren. Het komt er op neer dat de aannemer bij het aangaan van de overeenkomst zicht moet hebben op de inspanning die van hem wordt verwacht en dat aanvullende inspanningen die redelijkerwijs niet aan hem zijn te wijten, worden vergoed op grond van de overeenkomst.
Artikel 01.09 en de toelichting daarop geven een goede weergave van welk risico wordt gelopen door de aannemer en dan gaat het zowel om de kosten van te nemen maatregelen, de kosten van stagnatie én ook schade. Als de opdrachtgever niet goed heeft voorbereid en/of er komen onverwachte situaties, dan kan de aannemer terug naar de opdrachtgever en wordt daarmee het risico weer overgedragen. Dat is ook in lijn met de CROW 500, alhoewel in geval van schade complicaties kunnen optreden als een grondroerder op grond van orders of aanwijzingen van (de directie van) de opdrachtgever doorwerkt, terwijl hij beter weet of kan weten.
Artikel 01.09.01, lid 0.1, en 01.09.02, lid 0.1.: CROW 500 is van toepassing, ook als deze niet genoemd wordt of wordt verwezen naar CROW 250. Als gevolg dient de uitschrijver de in de CROW 500 genoemde informatie te kunnen overleggen (genoemd worden maatregelenplan, tekening met gelokaliseerde netten, vastgelegde afspraken met netbeheerders). Indien deze er niet zijn, moet de inschrijver tijd, middelen en geld krijgen om alsnog de juiste voorbereidingen uit te (laten) voeren. Dat moet vastgelegd worden in het bestek.
Je kunt deze verplichting van de opdrachtgever aan de orde stellen bij de startwerkbespreking, maar van tevoren overleggen heeft de voorkeur. Bij de startwerkbespreking staat de druk er namelijk al op en is minder tijd om bij te sturen.
Artikel 01.09.02, lid 0.2: in feite is dit artikel achterhaald door de CROW 500, waardoor ook op een andere manier mag worden gelokaliseerd dan door het graven van proefsleuven. Geef aan als hiervan sprake is en laat dat verwerken in het bestek. Laat ook in het bestek vastleggen hoe de kosten voor het aantreffen van afwijkende liggingen of onbekende netten worden verrekend. Zie artikel 61.05, lid 1 tot en met 3, UAV-2012.
Artikel 01.09.03, lid 0.3: ‘De opdrachtgever draagt zorg voor dat de ligging van nieuw gelegde of verlegde kabels en leidingen tijdig aan de aannemer bekend wordt gemaakt’. Dat is duidelijk, maar je kunt natuurlijk ook van tevoren navragen of langsgaan om later problemen en schade te voorkomen.
UAV 2012
Algemeen
Paragraaf 3, lid 6: De directie oefent het toezicht uit op de uitvoering van het werk en op de naleving van de overeenkomst.
Paragraaf 5, lid 2: De opdrachtgever draagt de verantwoordelijkheid voor de door of namens hem voorgeschreven constructies en werkwijzen, daaronder begrepen de invloed die daarop door de bodemgesteldheid wordt uitgeoefend, alsmede voor de door of namens hem gegeven orders en aanwijzingen.
Paragraaf 6, lid 2: De aannemer is verplicht het werk uit te voeren volgens de door de directie te verstrekken en de door haar goed te keuren tekeningen. Hij is verplicht de orders en aanwijzingen op te volgen, die hem door de directie worden gegeven.
Dit lijkt goede mogelijkheden te geven om schades neer te leggen bij de opdrachtgever, zowel met betrekking tot regieschades, als ook als de oorzaak is gelegen in een gebrekkige voorbereiding of ontwerp.
Paragraaf 5, lid 1, sub d: Indien de aard van het werk hiertoe aanleiding geeft, houdt de directie vóór de aanvang van het werk een bouwbespreking met de aannemer en de leidingbeheerders, waarbij de aannemer wordt ingelicht omtrent de juiste ligging van de zich in of nabij het werk en het werkterrein bevindende ondergrondse kabels en leidingen en waarbij wordt vastgesteld wat daarmee moet geschieden. Indien de directie deze bouwbespreking niet houdt, zal de aannemer vóór de aanvang van het werk om het houden van die bespreking verzoeken. De directie zal aan dit verzoek gevolg geven.
Het zou nog mooier zijn als de aannemer al bij het bestek vraagt om de CROW 500 toe te passen en dus ook vraagt om de tekeningen met de gelokaliseerde netten, het maatregelenplan en de vastgelegde uitkomsten van het overleg met de netbeheerders. (Vlak) voor aanvang van het werk kan er namelijk minder bijgestuurd worden.
Paragraaf 5, lid 6: Indien wettelijke voorschriften of beschikkingen van overheidswege hogere eisen aan het werk stellen dan in de overeenkomst is bepaald, zullen wijzigingen van het werk, welke nodig zijn om aan die eisen te voldoen, worden verrekend als meerwerk.
Soms kan deze bepaling gebruikt worden om af te dwingen dat de nodige acties worden ondernomen in het kader van WIBON en CROW 500 en dat de aannemer, als hij dat doet, daarvoor wordt betaald.
Aansprakelijkheid
Paragraaf 6, lid 8: De aannemer is aansprakelijk voor schade aan met het werk in verband staande werken van de opdrachtgever en aan andere werken en eigendommen van de opdrachtgever, voor zover deze door de uitvoering van het werk is toegebracht en is toe te rekenen aan nalatigheid, onvoorzichtigheid of verkeerde handelingen van de aannemer, zijn personeel, zijn onderaannemers of zijn leveranciers.
Paragraaf 6, lid 9: De aannemer vrijwaart de opdrachtgever tegen aanspraken van derden tot vergoeding van schade, voor zover deze door de uitvoering van het werk is toegebracht en is toe te rekenen aan nalatigheid, onvoorzichtigheid of verkeerde handelingen van de aannemer, zijn personeel, zijn onderaannemers of zijn leveranciers.
Hier wordt meer dan de wettelijke aansprakelijkheid bij de aannemer gelegd, met name door te spreken van ‘onvoorzichtigheid’, en bovendien wordt de verantwoordelijkheid van de aannemer in de keten verruimd, met name door ook over de leveranciers te spreken.
Paragraaf 6, lid 14: Indien de constructies, werkwijzen, orders en aanwijzingen, bedoeld in § 5, tweede lid, dan wel de bouwstoffen of hulpmiddelen, bedoeld in § 5, derde lid, klaarblijkelijk zodanige fouten bevatten of gebreken vertonen, dat de aannemer in strijd met de eisen van redelijkheid en billijkheid zou handelen door zonder de directie daarop te wijzen tot uitvoering van het desbetreffende onderdeel van het werk over te gaan, is hij voor de schadelijke gevolgen van zijn verzuim aansprakelijk.
Paragraaf 44, lid 3: Onverminderd de aansprakelijkheid van partijen krachtens de overeenkomst of de wet is schade aan het werk voor rekening van de aannemer, tenzij deze schade het gevolg is van buitengewone omstandigheden tegen de schadelijke gevolgen waarvan de aannemer in verband met de aard van het werk geen passende maatregelen heeft behoeven te nemen, en het onredelijk zou zijn de schade voor zijn rekening te doen komen.
Een dergelijke schade kan een aannemer niet verzekeren en juist daarvoor is een (overkoepelende) CAR-verzekering, door de opdrachtgever gesloten, nodig. Reden temeer om alert te zijn of dit in het bestek is geregeld.
Verzekeringen
Paragraaf 43b, lid 1: Tenzij het bestek anders bepaalt, dient de aannemer verzekeringen aan te gaan waarin de opdrachtgever en de directie als mede-verzekerden zijn opgenomen, een en ander voor zover dit naar de aard en de omvang van het werk nodig en gebruikelijk is. De aannemer zorgt ervoor dat de directie ten spoedigste schriftelijk bewijs van het bestaan en de inhoud van vorenbedoelde verzekeringen ontvangt.
Hierbij is de inhoud van het bestek van belang en daarin zal bepaald moeten worden welke verzekeringen afgesloten moeten worden, maar in ieder geval is al geregeld dat opdrachtgever en directievoerder meeverzekerd moeten zijn. Dat betekent dat deze partijen zijn meeverzekerd op uw verzekeringen en schades niet bij hen neergelegd kunnen worden. Bovendien moet u opletten dat uw verzekeringen hierop wel aansluiten en u rugdekking geven.
Paragraaf 43b, lid 2: Indien door de opdrachtgever verzekeringen in verband met het werk zijn aangegaan of zullen worden aangegaan, worden de condities en bepalingen daarvan aan het bestek gehecht en zorgt de opdrachtgever ervoor dat de aannemer ten spoedigste schriftelijk bewijs van het bestaan en de inhoud van vorenbedoelde verzekeringen ontvangt.
Het is verstandig om van tevoren na te gaan of de opdrachtgever een CAR-verzekering moet afsluiten en zo ja, of hij dit ook heeft gedaan. Als er geen CAR-verzekering door de opdrachtgever is afgesloten, dan is het goed om na te gaan of de overige verzekeringen voldoende zekerheid bieden voor de risico’s in het werk.
En voor het overige?
Afwijkende liggingen moeten overeenkomstig de WIBON door de grondroerder gemeld worden bij het Kadaster. Vanuit zorgvuldig opdrachtgeverschap dienen de kosten daarvan voor rekening van de opdrachtgever te komen Aangezien vooraf onmogelijk is om te bepalen hoe vaak een dergelijke afwijkende ligging zal voorkomen, is het logisch om de kosten te verrekenen op een stelpost. Artikel 61.05, lid 1 tot en met 3, UAV-2012 maakt dit mogelijk, maar het is verstandig om hierover van tevoren overleg te hebben met de opdrachtgever en te bezien of hij dit op dezelfde manier ziet.
STABU-bestek
- Gebruikt voor woning- en utiliteitsbouw
- Standaard opgenomen zijn de UAV-2012
Verantwoordelijkheden bij grondroeren
Bestudeer als zorgvuldig grondroerder vooraf wat de toepasselijke voorwaarden voor het veilig werken in de grond zijn, zodat je hierover gerichter met de
opdrachtgever in gesprek kunt gaan. Die opdrachtgever hanteert namelijk een steeds concretere en zorgvuldiger uitwerking van zijn verantwoordelijkheden.
Op deze manier voorkom je discussies achteraf. In Grondig 6 (dd 17 juli 2020) stond bijgevoegd artikel waarin je hierover meer leest.
