Onderzoek naar combineren veiligheidsinitiatieven

Afgelopen week kwamen de organisaties, waaronder Cumela voor het eerst gezamenlijk bij elkaar om te spreken over de zorgen die bij de 12 brancheorgansaties waren ontstaan over het invoeren van de veiligheidsladder. Dit is een initiatief dat per 1 januari verplicht is gesteld door de bedrijven die zich achter de de Governance Code voor Veiligheid in de Bouw (GCVB) hebben geschaard.

Draagvlak creëren

De 12 branches, die blij waren met deze ontmoeting, maakten richting het kernteam allereerst hun zorgen kenbaar over de eenzijdige invoering van de veiligheidsladder. Met de implementatie van de veiligheidsladder per 1 januari 2022 en de beperkte auditcapaciteit verwachten ze, ondanks de gefaseerde invoer, waarbij je zes maanden uitstel krijgt als een audit aantoonbaar is aangevraagd, nog steeds problemen. Ook ervaren ze ondanks een verbetering van de beslismatrix, de tabel op basis waarvan het risico- en inspanningniveau wordt bepaald, in de praktijk nog wisselende interpretaties.

Diverse bedrijven binnen de verschillende branches ervaren ook dat er meerdere opdrachtgevers zijn die pas heel laat met hun verzoek komen om aan de eisen te voldoen, terwijl ze zelf ook nauwelijks inhoudelijke kennis van zaken hebben. Bovendien bevat de herziene beslismatrix details die in het bijzonder bepaalde sectoren of branches aangaat. Bij deze wijzigingen waren de betreffende brancheorganisaties echter niet betrokken.

Het kernteam heeft zich deze kritiek aangetrokken. Zij legden uit dat ze zich wel degelijk hebben ingespannen om ruggenspraak te houden met een afvaardiging van bedrijven die het aangaat. Helaas hebben te veel brancheorganisaties dit niet als zodanig ervaren. Daarom waren de aanwezige partijen het snel met elkaar eens dat dit beter kan.

De 12 branches vertegenwoordigen samen meer dan 30.000 bedrijven en enkele honderdduizenden werknemers. Alleen door goed samen te werken kan er bij al die mensen draagvlak worden gecreëerd vinden de vertegenwoordigers van die branches. Vandaar dat de afspraak werd gemaakt dat vanaf heden de 12 branches en de GCVB elkaar frequent gaan ontmoeten.

Bundelen Veiligheidsinitiatieven

Binnen de achterban van de 12 brancheorganisaties wordt uiteenlopend op de diverse initiatieven van GCVB gereageerd. Het voorschrijven van de Veiligheidsladder als onderdeel van VIA (Veiligheid in aanbesteding) is daar een goed voorbeeld van. Positieve geluiden over de Veiligheidsladder komen vooral van grotere aannemers. Zij ervaren dat het op een effectievere manier dan bestaande systemen aandacht vestigt op het gedrag en de veiligheidscultuur op de werkvloer.

Het kritische geluid komt vooral van de kleinere bedrijven. Zij hebben doorgaans geen KAM-coördinator en houden liever vast aan het bestaande VCA-systeem. En aangezien naar schatting meer dan 80% van de gezamenlijke achterban een kleine onderneming betreft moet er ook aandacht zijn voor dit signaal. De 12 branches hebben aan GCVB aangekondigd dat ze nader willen onderzoeken wat de organisatorische en financiële impact is van de Veiligheidsladder voor deze bedrijven. Ook wordt de Veiligheidsladder als complex en zeer kostbaar ervaren. Het kernteam herkent deze kritiek en vindt het belangrijk daar samen naar te kijken.

Een mogelijke oplossing die de 12 branches graag nader willen onderzoeken is de combinatie met het VCA-bedrijfscertificaat. Maar ook over dit veiligheidssysteem zijn de ervaringen wisselend. Door z’n oorsprong in de petrochemie sluit het, ondanks verbeteringen, nog steeds onvoldoende aan bij de praktijk. En het wordt vooral gezien als checklist die onvoldoende aandacht heeft voor gedrag en cultuur. Het SSVV (beheerder VCA) is zich hiervan bewust en heeft daarom een werkgroep ‘modernisering VCA’ in het leven geroepen.

Als we willen dat de beheerders van Veiligheidsladder (NEN) en SSVV de handen ineen slaan zullen we daar als branches een leidende rol moeten innemen. Niet het belang van de beheerders, maar dat van de mensen in de sector staat daarbij voorop. Onze inzet is, veiligheid op de werkvloer staat voorop. Werkend met een systeem dat proportioneel is voor iedere sector en bedrijfsomvang.

Advies voor bedrijven

Nu we nader onderzoeken of veiligheidsiniatieven kunnen worden gebundeld bereiken ons uiteraard vragen van bedrijven wat ze nu moeten doen. We hopen en verwachten dat onze gesprekken met GCVB en SSVV er de komende jaren toe gaan leiden dat het wordt vereenvoudigd. Voor nu is ons advies:

• wil je graag blijven werken voor een bedrijf dat de GCVB heeft ondertekend en de Veiligheidsladder voorschrijft volg dan de beslismatrix;
• Voor de meeste cumela bedrijven betekent dit het laagste niveau ‘self assessment’;
• Heb je persoonlijke redenen, bijvoorbeeld als aannemer, om een hoger niveau te ambiëren is dat je vrije keus.

Voor ondersteuning kun je terecht bij [email protected].