Machinist

Interessant zicht op machinepark

Datum: 14 juli 2021
Laatst bijgewerkt: 22 november 2022
Door: Nico Willemsen
De dit voorjaar uitgevoerde materieel-enquête geeft interessante inzichten in vermogensverdeling, leeftijd, emissieklassen en brandstofverbruik van het materieel in Nederland. Helaas was de deelname te laag om een goed beeld van de samenstelling van het Nederlandse machinepark te bepalen. Wel laat deze enquête zien dat nog steeds 96 procent van het gebruikte vermogen wordt opgewekt met dieselmotoren.

De enquête geeft wel een goede indicatie van de leeftijd en dus emissieklasse van veel gebruikte machines zoals tractoren, shovels en graafmachines. Dit is vooral te danken aan een relatief groot aantal cumela- en aannemingsbedrijven die de enquête wel heeft ingevuld. Op basis van deze gegevens schatten de auteurs van de enquête dat de meest gebruikte machines gemiddeld tussen de 6 en 8 jaar oud zijn. Waarbij dit gemiddelde ook nog wordt beïnvloed door de aanwezigheid van flink wat machines die ouder zijn dan 20 jaar. Al stellen de auteurs ook vast dat deze machines vaak maar weinig worden ingezet en dus maar een geringe bijdrage leveren aan de emissies.

Voldoen aan strengste normen
Voor de bepaling van de emissie is het belangrijk dat blijkt dat veertig procent van de machines de Stage IIIa klasse valt en 26 procent zelfs in Stage IV of V. Voor de mobiele graafmachines valt zelfs 46 procent in deze twee klasses. Deze groep voldoet al aan de huidige norm dat een machine maximaal 0,4 g/kWh NOx uitstoot. Wanneer wordt gekeken naar het vermogen dat de machines opwekken blijkt dat zelfs 80 procent van de machines in klasse Stage IIIa of hoger valt.

Emissiereductie
De materieel enquête is dit voorjaar uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken om een goed beeld te krijgen van het machinepark dat in de buitenruimte wordt gebruikt. Doel was om informatie te vergaren over de emissies die deze machines veroorzaken. Op basis van deze gegevens moet het daarna dan mogelijk zijn om vast te stellen welke emissiereductie mogelijk is door moderner machines te gebruiken of bijvoorbeeld elektrische machines zonder uitstoot.

Door de geringe deelname is het niet mogelijk om op basis van deze enquête een schatting te maken van het aantal machines in Nederland. Daarvoor zal de kentekenregistratie aan het eind van dit jaar in elk geval meer inzicht te geven. Al blijven er ook dan nog vraagtekens voor een groot aantal machines zoals bijvoorbeeld rupsgraafmachines. Met 56 ingevulde enquêtes waren cumelaleden wel de hofleverancier van de verzamelde informatie. Daarmee hebben zij een belangrijke bijdrage geleverd aan deze enquete.  Daar zullen we dankbaar gebruik van maken bij het opstellen van de Routekaart Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB).

Een aantal andere opvallende uitkomsten zijn:

  • Ongeveer 7 procent van de gebruikte diesel is HVO of GTL
  • Het gemiddelde brandstofverbruik is bij de machines van 75 kW tot 300 kW 0,11 liter diesel per kWh
  • Het gemiddelde brandstofverbruik bij benzine aangedreven machines is 0,31 tot 0.33 per kWh
  • Machines boven 75 kWh maken gemiddeld meer dan 1.100 uur per jaar
  • Hoe ouder de machines hoe minder draaiuren
  • Machines boven de 167 kW hebben een gemiddelde economische levensduur van meer dan 10.000 uur
  • Het aantal relatief oude en dus minder schone machines is bij generatoren, mobiele compressoren en bronbemalingspompen relatief groot
  • Start-stop systemen zijn er wel veel, maar worden onvoldoende benut waardoor het aandeel stationaire uren hoog is.