Dinsdag kwart over vier, anderhalf uur voordat minister Schouten haar nieuwe visie op het mestbeleid naar de Tweede Kamer stuurt; medewerkers van organisaties die met het ministerie van LNV overleggen over aanpassing en verbetering van de wet- en regelgeving rond mest worden bijgepraat over de contouren van het nieuwe mestbeleid. Enkele minuten later is er ongeloof, verbijstering en vooral boosheid. Iedereen vraagt zich af hoe het mogelijk is dat er nu een visie ligt waar niets van de inspanningen van de laatste jaren is terug te vinden.
Het hele Keurmest systeem is waardeloos als dit doorgaat.
Zelden heb ik Hans Verkerk die namens Cumela het overleg voert zo boos en verontwaardigd gehoord over een overleg. “Jaren werken we al aan Keurmest. Een systeem om de hele mestketen transparanter te maken en vooral om te zorgen dat de afnemers precies dat product krijgen wat ze willen. Niets staat erover in de visie en nog veel erger, het hele systeem is over vijf jaar waardeloos als dit doorgaat. Hetzelfde geldt voor het rVDM. Nutteloos als mest alleen nog naar de verwerker mag. Ik vraag me nu serieus af hoeveel zin het nog heeft om daar energie en vooral heel veel sectorgeld in te steken. Want wij kunnen van geen ondernemer vragen om daarin te investeren als nu al vaststaat dat het over vijf jaar waardeloos is. Dit is maandag in elk geval het eerste agendapunt op onze sectievergadering. Wat mij betreft overwegen we heel serieus om hier de stekker uit te trekken.”
Alleen hoogwaardige verwerking is onzinnig
De verbijstering is vooral groot door het voorstel om intensieve veehouderij alleen mogelijk te maken als die mest hoogwaardig wordt verwerkt. Een onzinnig idee stelt Verkerk. “Weten ze op het Ministerie wel voor welke prijzen die zogenaamd hoogwaardige producten worden verkocht. Die producten kosten de eindgebruiker 80 tot 100 euro per ton. Dat gaat geen akkerbouwer betalen zolang vergelijkbare kunstmest 40 tot 50 euro per ton kost. Dat beetje organische stof in die korrels rechtvaardigt geen verdubbeling van de prijs als je aardappels voor twee cent moet telen. Dan ben je blij dat je drijfmest gratis of zelfs met een paar euro erbij op het land krijgt.”
Voor onbewerkte pluimveemest is veel afzet en daar wordt goed voor betaald.
Past niet bij kringlooplandbouw
Het verplicht verwerken gaat volgens hem ook helemaal in tegen het idee van de kringlooplandbouw dat de minister zegt aan te hangen. “Kringlooplandbouw betekent dat je juist dierlijke mest gebruikt om je producten te laten groeien. Waarom moet je dat verwerken als er nu gewoon voor betaald wordt. Nu gaat de helft van de vaste onbewerkte pluimveemest de grens over. Daar is afzet voor en er wordt goed voor betaald. Straks mag dat niet meer en moet het een dure bewerking ondergaan. Ik ben benieuwd wie volgens minister Schouten de kopers zullen zijn van die dure bewerkte mest. Ik denk dat iedere akkerbouwer straks liever kunstmest heeft dan dure bewerkte dierlijke mest.”
Al 40 jaar gezorgd voor een oplossing
Ergernis is er ook over de ontkenning van de rol van de mestintermediairs. “Al 40 jaar zorgen wij voor de oplossing van het mestprobleem door de mest daar te brengen waar hij nodig is. Onze bedrijven zorgen ervoor dat voor alle mest een plekje wordt gevonden. Of dat nu via verwerking is of via transport over grote afstand. Dat wordt allemaal weggevaagd als alle mest centraal verwerkt moet worden tot hoogwaardige mest. Volgens mij hebben de mensen op het ministerie geen idee wat dit betekent. Daar gaat het er alleen maar over dat de markt niet transparant is. Maar er zijn zoveel markten niet transparant. Dat is ook het wezen van een vrije markt. Vraag en aanbod komen bij elkaar en dat bepaalt de prijs. En we weten al sinds lang dat dit leidt tot de laagste prijs bij het geldende aanbod. Helaas heeft de landbouw bij de afzet van producten daar veel last van, maar bij de mest levert dit ze in elk geval de goedkoopste afzet op. Daar gaat straks een streep door en het mag wellicht zelfs naar door de staat gerunde verwerking toe. Dan weten we een ding zeker, dat is niet effectief en gaat veel geld kosten. Maar misschien is dat wat ze willen; na de kalender en temperatuurlandbouw nu ook de planlandbouw. Kunnen ze in Rusland gaan kijken hoe dat ooit is afgelopen.”
Onze bedrijven zorgen ervoor dat voor alle mest een plekje wordt gevonden
