‘De waterkwaliteit verbetert, maar we zijn er nog niet’

De waterkwaliteit laat een verbetering zien wat betreft gewasbeschermingsmiddelen. Er worden dus minder vaak en in lagere concentraties middelen aangetroffen. Een ontwikkeling die mede te danken is aan de inzet door cumelabedrijven. Zo hebben diverse bedrijven maatregelen genomen om de erfemissie te reduceren en lukt het ons steeds beter om met een effectieve inzet van minder middelen de plantgezondheid te borgen en de emissie van percelen in te dammen. Mooie stappen, maar we zijn er nog niet. Ook de komende jaren is het nodig om stappen te blijven zetten om de waterkwaliteit nog verder te verbeteren. 

Een opsomming van ontwikkelingen waarmee we te maken gaan krijgen:  

• In het toelatingsbeleid wordt steeds meer gekeken in welke mate gewasbeschermingsmiddelen in het grond- en oppervlaktewater daadwerkelijk worden aangetroffen. Zijn de emissies hoger dan de norm of wat op grond van modelberekeningen bij de toelating mocht worden verwacht, dan kan dat beperkingen voor of zelfs intrekking betekenen van de toelating. 
• Er wordt naast een goede toepassing in het veld ook steeds meer gekeken naar andere routes waardoor gewasbeschermingsmiddelen in het oppervlakte- of grondwater terecht kunnen komen. Dit zijn dan emissies vanaf het erf en oppervlakkige perceelafspoeling. Het is reëel dat ook drainage binnen een aantal jaren mee zal worden beoordeeld in de toelating. 
• Waterschappen beginnen strikter te handhaven (niet alleen een waarschuwing, maar ook een boete) op het aantreffen van resten gewasbeschermingsmiddelen in het monsterputje van de wasplaats die afwatert op het riool of oppervlaktewater. 

Er worden dus minder vaak en in lagere concentraties middelen aangetroffen, een ontwikkeling die mede te danken is aan de inzet door cumelabedrijven

Oriënteren op investeringen 
Door deze ontwikkelingen is het belangrijk hier in je investeringen op voor te sorteren, zeker als je als cumelabedrijf actief bent in gewasbescherming. Bij investeringen in het reinigen van spuitapparatuur zijn de volgende vragen belangrijk: hoe vaak reinig je de apparatuur, waar doe je dat, hoeveel water gebruik je voor deze reiniging en hoe verwerk je uiteindelijk dit afvalwater? 

Er zijn in de afgelopen jaren een aantal verwerkingsmogelijkheden beschikbaar gekomen, maar desondanks blijven de bedragen rondom een investeringen in bijvoorbeeld een aparte wasplaats voor de veldspuit fors. Dat houdt in dat investeren hierin een hogere kostprijs betekent, waarmee ondernemers rekening moeten houden in hun tariefstelling. Op www.toolboxwater.nl tref je handige informatie aan die je kan helpen bij het maken van een keuze. 

Knelpunten bespreekbaar maken 
Overheid en agrarisch bedrijfsleven zijn blijvend in gesprek over hoe we het verwerken van waswater kunnen stimuleren en de daaruit voorkomende knelpunten kunnen oplossen. Een knelpunt is het gezamenlijk verwerken van waswater, waardoor de kostprijs lager kan blijven. Het aantal voorbeelden van gezamenlijk gebruik van wasplaatsen is nu nog op één hand te tellen. Zo zijn er in Wapse (Drenthe) een wasplaats en zuiveringsinstallatie gebouwd die gezamenlijk worden gebruikt.  

Ook willen bedrijven zuiveringsinstallaties die worden gebruikt in de glastuinbouw in de open teelten inzetten. Regelgeving is daar echter nog niet op afgestemd, terwijl ondernemers in de tussentijd wel zekerheid over gedane investeringen willen hebben. 

Waterschappen beginnen strikter te handhaven en leggen boetes op in plaats van dat ze een waarschuwing geven

Lange-termijnmaatregelen 
Dat we nu weten in welke richting we moeten kijken voor investeringen en nog te zetten stappen hebben we mede te danken aan de lange termijnafspraken die In 2019 zijn gemaakt. Dit geeft duidelijkheid richting cumelaondernemers actief in gewasbescherming, want het gaat uiteindelijk om grote bedragen die toch moeten worden terugverdiend. Het werkt averechts als ieder jaar regels veranderen.  

We vatten ze voor je samen. Voor de komende tien teeltseizoenen omvat het de volgende punten: 

• Per 1 januari 2024 spuitmachines alleen nog vullen met vloeibare gewasbeschermingsmiddelen via een gesloten vulsysteem. 
• Per 1 januari 2027 randvoorwaarden voor nagenoeg gesloten erf en gebouwen om emissies gewasbeschermingsmiddelen naar oppervlaktewater tegen te gaan. 
• Per 1 januari 2027 uitwendig reinigen van spuitmachines op het erf mag alleen nog plaatsvinden op wasplaatsen. 
• Per 1 januari 2027 randvoorwaarden voor inwendig reinigen van spuitmachines. 
• Per 1 januari 2030 randvoorwaarden die gaan gelden voor best beschikbare technieken voor het verminderen van drift met ten minste 95 procent.