De term zelfstandigen zonder personeel (zzp’er) wekt de indruk dat er sprake is van een onafhankelijke zelfstandige die werkt voor eigen rekening en risico. Dat is ook zo, tenzij een zelfstandige zich in een vergelijkbare positie bevindt als werknemers. In dat geval is er een grote kans dat je als opdrachtgever toch aansprakelijk bent voor de schade door én van een zzp’er. De gedachte van de wetgever hierbij is dat degene die arbeid laat verrichten zijn aansprakelijkheid niet kan ontlopen door de werkzaamheden te laten verrichten door een ander die geen werknemer is. In de wet en jurisprudentie worden wel enkele voorwaarden gesteld aan deze aansprakelijkheid voor zzp’ers.
Schade veroorzaakt door een zzp’er
Volgens de wet zijn zowel de niet-ongeschikte, onder andere zzp’ers, als de opdrachtgever aansprakelijk voor schade aan een derde, wanneer een niet ondergeschikte de werkzaamheden verricht ter uitoefening van het bedrijf van de opdrachtgever(Artikel 6:171 BW). Een belangrijke vraag is dan ook of de werkzaamheden die de zzp’er verricht feitelijk tot de uitvoering van het beroep of bedrijf van de opdrachtgever behoren. Wanneer dat het geval is, zal de opdrachtgever door een derde aangesproken kunnen worden voor de schade die door de zzp’er is veroorzaakt.
Zijn zzp’ers meeverzekerd onder jouw bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering?
Hier zit ook logica achter. Stel, boer Piet belt Loonbedrijf Jansen omdat de bermen nodig gemaaid moeten worden. Loonbedrijf Jansen stuurt vervolgens zzp’er Klaas op pad om de bermen te maaien, die hierbij schade veroorzaakt aan eigendommen van boer Piet. Op dat moment is het voor boer Piet niet duidelijk dat de schade niet door een werknemer van Loonbedrijf Jansen is veroorzaakt, maar door een ingehuurde zzp’er. Boer Piet zal dan ook Loonbedrijf Jansen aansprakelijk kunnen stellen voor het vergoeden van de schade.
Het is ook nog mogelijk dat de zzp’er schade veroorzaakt aan de opdrachtgever. Wanneer de zzp’er zijn werk niet goed doet en de afspraken uit de overeenkomst niet nakomt, is er sprake van contractuele aansprakelijkheid. Hiervoor wordt vereist dat er schade is, de zzp’er zijn afspraken niet is nagekomen en dit vervolgens ook toerekenbaar is aan de zzp’er. Let op: de contractuele aansprakelijkheid kan door middel van een exoneratiebeding worden uitgesloten via algemene voorwaarden of in de overeenkomst zelf. Hierdoor is het mogelijk dat je de schade toch niet of slechts in beperkte mate kunt verhalen op de zzp’er.
Schade die zzp’er zelf lijdt
Een andere situatie is wanneer de zzp’er tijdens de werkzaamheden die hij voor jou verricht zelf schade lijdt, bijvoorbeeld door een arbeidsongeval. In 2011 gaf de Kantonrechter Assen drie voorwaarden waaraan voldaan moet zijn, wil de opdrachtgever aansprakelijk zijn voor door een zzp’er geleden schade. Deze voorwaarden zijn inmiddels door andere rechters overgenomen:
- de zzp’er heeft een vergelijkbare positie met die van de eigen werknemers van de opdrachtgever;
- het werk dat de zzp’er verricht valt onder de normale bedrijfsvoering;
- er is sprake van zeggenschap van de opdrachtgever over de uitvoering van de werkzaamheden, dus de zzp’er mag de opdracht niet geheel naar eigen inzicht invullen.
In de uitspraak geeft de rechter uitleg over de wet, waarin wordt gesteld dat degene die in de uitoefening van zijn beroep of bedrijf arbeid laat verrichten door een persoon met wie hij geen arbeidsovereenkomst heeft, aansprakelijk is voor de schade die deze persoon in de uitoefening van zijn werkzaamheden lijdt(Artikel 7:658 lid 4 BW.).
Naast zzp’ers kunnen ook uitzendkrachten, ingeleend personeel of stagiaires hier een beroep op doen. Er bestaat wel een uitzondering: wanneer de opdrachtgever aantoont dat hij heeft voldaan aan de op hem rustende zorgplicht kan hij aansprakelijkheid ontlopen. Dit geldt ook wanneer de schade in belangrijke mate het gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid van de zzp’er.
Wat moet ik nu doen?
Wanneer je een zzp’er inhuurt om je bij te staan in drukke tijden is de kans groot dat de zzp’er werkzaamheden verricht die passen binnen de normale bedrijfsvoering. Het is dan ook verstandig om na te gaan over zzp’ers zijn meeverzekerd onder jouw bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering. Wanneer je een overeenkomst aangaat met een zzp’er doe je er ook goed aan om te onderzoeken of de zzp’er zijn aansprakelijkheid contractueel heeft beperkt of zelfs heeft uitgesloten.
