Betaal je loonwerker om het beter te doen
Dat mooie advies had Zwier van der Vegte bedrijfsleider van proefboerderij De Marke voor de bezoekers. Zelf was hij trots op het feit dat hij 3 euro per kuub had betaald voor het uitrijden van de mest. “Maar daarvoor kon ik wel afspraken maken over de kwaliteit van het werk en weet ik zeker dat mijn emissie bij het uitrijden laag is en dat de mineralen optimaal worden benut.” Alleen al daarmee verdient hij volgens hem voldoende om die extra kosten ten opzichte van de buurman die 2,80 euro betaald terug te halen. “Als de emissie bij mij 10 tot 20 procent lager is en je daarmee tot 20 kg N extra in de bodem houdt, dan bespaar je bij de huidige kunstmestprijzen al ruim voldoende om die extra kosten goed te maken. Plus dat je kringloopwijzer gunstiger wordt.”
Het verschil in maaiwerk is hier goed te zien. Rechts prima, links veel te lang.
Ammoniakemissie fors omlaag
Op de Marke heeft hij door het nemen van allerlei maatregelen de ammoniakemissie fors terug weten te brengen. Van 50 kg per ha in 2019 naar 31 in 2021. Dat kwam niet alleen uit de bemesting, maar ook uit aanpassing van het rantsoen met daarin veel minder ruw eiwit. Het gemiddelde gehalte daalde van 160 naar 145 RE per kilo. “We zien dus dat er in de veehouderij nog best veel te bereiken is, als we de kans maar krijgen. Waarbij we ook het moment naderen dat het financieel pijn gaat doen. Dan kun je wel terug, maar levert het geen positief resultaat op. Dan zal de overheid moeten helpen, want bedrijven moeten niet alleen op milieugebied duurzaam zijn, maar vooral ook bedrijfseconomisch duurzaam.”
Weer 5 miljoen kg minder
Voor de aanwezigen had hij ook nog wat munitie om te laten zien dat de veehouderij op de goede weg is. Hij liet zien dat de ammoniakuitstoot van de veehouderij al gedaald is van 330 miljoen kg begin jaren 90 naar 107 miljoen kg in 2020. “Er is geen sector die al een dergelijke verlaging heeft gehaald. En het goede nieuws is, dat de uitstoot vorig jaar al weer met 5 miljoen kg is gedaald. Dat is al weer 5 procent van de totaal 12 die we algemeen terug moeten.” Hij wees ook nog op het gedaalde aantal melkkoeien. “Dat zijn er nu 1 miljoen minder dan 20 jaar geleden.” Nog een opmerkelijk feit; de mestproduktie in Nederland is nu net zo groot als begin jaren 70. (gegevens uit Compendium voor de Leefomgeving)
Speciaal voor de zomerstalvoedering op minder draagkrachtige gronden is er deze Stolper opraapwagen met een tandemstal met in totaal 8 wielen.
Voer benutten
Hoe je tot dat betere voer komt om te zorgen dat de kringloop nog beter sluit, liet Mark de Beer van Groeikracht zien. Hij benadrukte vooral het belang van het winnen van goed gras. Bijvoorbeeld omdat blijkt dat hoe hoger het Vem gehalte is in het gras, hoe meer koeien hier van eten. Dat betekent dus dat gras met een hogere voederwaarde ook zorgt voor minder krachtvoer.
Om goed ruwvoer te krijgen adviseert De Beer om na maximaal 28 dagen weer te gaan maaien. “Vanaf dat moment begint het gras in de aar te schieten en daalt de voederwaarde en het gehalte ruw eiwit per kg. Dus probeer die termijn aan te houden.” Maar adviseerde hij: “Ga zeker na drie weken al kijken en kijk dan vooral naar het weer. Is dat op 3,5 week nog goed, ga dan maaien en wacht niet tot precies vier weken. Want gaat het dan regenen, dan ben je zo een week verder en dalen de gehaltes.” Ook deze aanpak levert de veehouder extra loonwerkkosten op, erkende hij. “Maar dat weegt op tegen de hoge voederwaarde en de betere benutting door de koe. Uiteindelijk gaat het er om dat je maximaal waarde uit een kg gras haalt. En dat krijg je doordat je uit goed gras meer melk haalt en de koe er meer van wil vreten. Daarmee bespaar je ook weer op krachtvoer.”
Mark de Beer liet zien hoe veehouders door om de vier weken te maaien, net zoveel gras oogsten, maar wel met een betere kwaliteit.
Goed maaien een kunst
Hoe je dat goede gras kunt winnen was te zien op de machinedemonstratie die bij de grasdemonstratie hoorde. Een gevarieerde doorsnede uit het beschikbare machineaanbod kwam daar aan de honderden bezoekers voorbij. Waarbij na het oprapen of persen was te zien dat goed maaien om de grasopbrengst inderdaad maximaal te benutten nog een hele kunst is. Het was verbazingwekkend hoe slecht dit op sommige plaatsen was gebeurd. Zonder naambordje, want dat maaien was al een dag eerder uitgevoerd.
Opvallend was wel de terugkeer van de maaibalk met dubbele messen die in elk geval met weinig vermogen toe kan en daar tegenover de enorme en imposante bandhark van Ploeger. Of de lichtgewicht opraapwagen van het Oostenrijkse Stolper tegenover de nieuwe Fendt Tigo. Allemaal machines die wellicht passen bij de toekomstige landbouw. Met enerzijds extensieve bedrijven die de bodem voorop stellen en daar tegenover bijvoorbeeld het gastbedrijf met 900 koeien waar capaciteit voorop staat. Maar overal met ondernemers die zich daarbij thuis voelen en waarde toevoegen.
De Mechangroep was ruim aanwezig en demonstreerde op de grasdag met de nieuwste Tigo opraapwagen.
