Praktijktest trekkerbumpers
Cumela geeft het startschot voor de praktijktest tijdens de vakbeurs AgroTechniek Holland in Biddinghuizen door de tien sectorbedrijven een frontbumper te geven. Cumela-voorzitter Wim van Mourik spreekt er de ondernemers en de pers toe. Gedeputeerde Jaap Lodders van de provincie Flevoland - verantwoordelijk voor verkeer en dus ook voor landbouwverkeer – prijst het initiatief van de ondernemers en de brancheorganisatie. Om dat te benadrukken hijst hij de 'Ik ben veiliger!'-vlag in top en deelt aan de ondernemers T-shirts uit met het veiligheidslogo en de slogan ‘Ik ben veiliger’. De 10 cumelabedrijven die de praktijktest uitvoeren zijn Gebr. Van Eijk in Alphen, Eijva in Nijkerkerveen, Huiberts in Katwoude, Van Lenthe Dalfsen in Dalfsen, Ploegmakers Rips in De Rips, C.M. Baars in Nieuwland, Mulder Loonbedrijf in Groningen, Loonbedrijf Antuma in Dedemsvaart, Cultuurtechniek H.G. van Dorrestijn in Soest en Loon- en Verhuurbedrijf W. Huybregts in Zundert.
Onderrijbeveiliging verder perfectioneren
In 2012 – 2013 delen de deelnemende bedrijven hun bevindingen uit de dagelijkse praktijk met Cumela en Peecon, zodat die de onderrijbeveiliging nog verder kunnen perfectioneren. In de periode tussen 2013 en 2014 verwerkt Peecon de verbeterpunten in de bumpers. De focus wordt verlegd naar het voorkomen van een botsing door betere reflectie, goed zichtbare breedtemarkering en contourverlichting. Wel moet de trekkerbumper nog steeds voorkomen dat een voertuig of weggebruiker bij een botsing onder de voorwielen van de trekker kan schieten. Naast deze aanpassingen is de nieuwe generatie bumpers bovendien praktischer en gebruiksvriendelijker.
Meerdere fabrikanten en varianten
Inmiddels zijn er ook andere fabrikanten op de markt. In 2014 – 2015 houdt Cumela een volgende test met vier modellen bumpers van vier verschillende fabrikanten. Het doel is om zowel de verkeersveiligheid te verbeteren als de praktische bruikbaarheid te testen. De doorontwikkelde bumpers zitten dichter op de trekker, hebben meer functionaliteit en zijn zo gebouwd dat ze vaker op de trekker kunnen blijven zitten. Deelnemende fabrikanten zijn AGRIbumper uit Rijssen, Alasco Poppink uit Reutum, Peeters Landbouwmachines uit Etten-Leur en Tractor Bumper uit Alphen (NB). Het concept van elk van de vier bumpers is anders. Zo is de Alasco-bumper de enige die zonder fronthef direct aan het chassis kan worden gekoppeld. De adapters voor de koppeling verschillen per tractormerk. De Peecon-bumper en de bumper van Tractor Bumper worden in de fronthef gedragen en zijn met extra frontgewichten uit te rusten. Tractor Bumper heeft een bak die zonder frontgewicht dienst doet als werkbak voor kettingen en dergelijke. De AGRIbumper wordt aan het frame van de fronthef bevestigd, waardoor de heflatten nog vrij zijn en er nog een werktuig aan kan worden gekoppeld. De nieuwe test wordt uitgevoerd bij acht cumelabedrijven in Oost- en West-Nederland. De bumpers rouleren tussen de bedrijven, zodat elke onderneming ervaring opdoet met de verschillende bumpers. De ervaringen zijn zeer positief: Andere verkeersdeelnemers anticiperen eerder en beter dan voorheen op de breedte van een tegemoetkomende trekker. Vrachtwagenchauffeurs gaan zelfs eerder en meer aan de kant en deelnemers krijgen positieve reacties uit de omgeving. En misschien wel het grootste voordeel: door de grotere attentiewaarde van de trekkerbumper worden botsingen juist voorkomen.
Campagne met vliegwieleffect
Cumela is overtuigd van het nut van de trekkerbumper en gaat zich vanaf 2016 inzetten om versneld trekkerbumpers op de openbare weg te krijgen. Michiel Pouwels, directeur belangenbehartiging van Cumela, verwacht dat de brancheorganisatie zo een vliegwieleffect kan bewerkstelligen. “De trekkerbumper is ook een prima boodschapdrager waarmee je aan weggebruikers en opdrachtgevers laat zien dat verkeersveiligheid voor onze sector een serieuze zaak is. Daarom kiezen we voor een campagne om ervoor te zorgen dat er versneld 500 trekkerbumpers op de weg komen. Zo maken we de bumper sneller zichtbaar in het straatbeeld en dat moet ervoor zorgen dat meer tractoreigenaren overtuigd raken van het nut en de noodzaak ervan. Omdat we zo overtuigd zijn van de voordelen van de trekkerbumper, heeft ons bestuur ingestemd om te investeren in de campagne. Dat betekent dat Cumela de eerste 500 trekkerbumpers met een aanschafsubsidie in de markt gaat zetten bij lidbedrijven én opleiders voor het T-rijbewijs. Per aangeschafte bumper is daarvoor tot € 500,- beschikbaar.” In 2 tot 3 jaar hoopt Cumela 500 trekkerbumpers te subsidiëren. Bovendien wil de brancheorganisatie met de campagne trekkerfabrikanten en dealers overtuigen dat veilig landbouwverkeer ook hun maatschappelijke verantwoordelijkheid is. Cumela-voorzitter Wim van Mourik: “Loon- en grondverzetbedrijven werken voor boeren, aannemers, overheden en waterschappen. Dat betekent dat ze gebruikmaken van de openbare weg om van de ene naar de andere werklocatie te komen. Met name op provinciale wegen en wegen in steden en dorpen, ontmoeten zwakke verkeersdeelnemers en gemotoriseerd verkeer elkaar en daar gaat het een aantal keren per jaar fout. Ondernemers realiseren zich dat en ze weten dat ze hun positie op de weg moeten verdienen door nog veiliger weggedrag.”
Promotiebudget van Cumela Verzekeringen
Naast de € 250.000,- die Cumela in de campagne steekt, doet Cumela Verzekeringen daar nog een schepje bovenop en stelt promotiebudget beschikbaar om de trekkerbumper-campagne te ondersteunen. Directeur Ron Krisman zegt daarover: “De vermindering van de schadelast en het terugdringen van ongevallen, schades en letsels zijn in het directe belang van ondernemers. Bovendien past het in een toekomstbestendige visie waarin je als ondernemer bewuster wilt omgaan met risico’s in je bedrijfsvoering. Omdat wij van Cumela Verzekeringen ons op klanten richten met de slogan ‘Wij weten wat we verzekeren!’, achten we het ook onze taak om de trekkerbumper-campagne tot een succes te maken voor de cumelasector.”
Ongevallen landbouwverkeer terugdringen
Cumela-voorzitter Wim Van Mourik ziet de campagne als belangrijke kans. “Voor ons als dienstverleners in groen, grond en infra, is de bumper een prima blikvanger om onze sector verder op de kaart te zetten en om concreet mee te werken aan het terugdringen van ongevallen. Wij hebben de aanbevelingen van de Onderzoekraad voor de Veiligheid van begin af aan serieus opgepakt en daar zien we de effecten van. Zo hebben we voorlichting over de gevaren van landbouwverkeer ontwikkeld in de Vomol-lesmodule voor het basisonderwijs en daar verzorgen we meerdere malen per jaar bijeenkomsten voor bij basisscholen. Bovendien propageren we als professionals de invoering van het T-rijbewijs – inmiddels een feit – en ijveren we voor het kentekenen van landbouwverkeer. Daarnaast hebben we eerder dit jaar de e-learning Veilig (land)bouwverkeer gelanceerd. En ook in Europa brengen we onze initiatieven voor veilig landbouwverkeer op een hoger plan, met medewerking van brancheorganisaties.”
Veel aandacht media
In 2016 grijpt Cumela AgroTechniek Holland aan om de trekkerbumpers verder onder de aandacht te brengen. Zes verschillende leveranciers tonen hun tractor met bumper. Er is veel belangstelling voor, ook van de media. Radio 1 besteedt er veel aandacht aan, evenals vakmedia, media voor rijschoolhouders en regionale omroepen en dagbladen. Cumelaleden en akkerbouwers vergelijken welke bumper ze het best kunnen aanschaffen voor hun inzet. Er zijn namelijk opvallende verschillen tussen de bumpers, bijvoorbeeld op het gebied van frontgewichten, opbergruimte, gebruik van frontaandrijving, directe montage aan de trekker en natuurlijk de aanschafprijs. Cumela wil stimuleren dat leden de sector als professionele branche positioneren die verantwoordelijkheid neemt op het gebied van verkeersveiligheid.
Info inwinnen over kentekenen
Behalve de trekkerbumper staat de Cumela-stand in het teken van landbouwverkeer en dan met name over het kentekenen. Veel lidbedrijven en boeren blijken niet op de hoogte van de actuele wet- en regelgeving en informeren in de stand naar de feiten en fabels. Na invoering van het kenteken komt er een APK-plicht, die uitsluitend geldt voor snelle trekkers met een maximale constructiesnelheid van meer dan 40 km/u. Dat de kennis over landbouwverkeer te wensen overlaat, blijkt ook uit de prijsvraag waaraan bezoekers van de beurs kunnen meedoen. In de eerste twee dagen van AgroTechniek Holland is geen enkele inzending juist. Gelukkig kan Cumela over de andere dagen wel winnaars uitroepen, namelijk
- S. Paulusma van Terschelling
- M. Stokman uit Opende
Cumela stuurt ze een bodywarmer als prijs toe.
Campagne trekkerbumper succesvol
De campagne om de aanschaf van trekkerbumpers te stimuleren, blijkt een groot succes. De actie start begin september 2016. In 1,5 maand tijd subsidieert Cumela al 30 bumpers, aangevraagd door 19 bedrijven. Cumela komt cumelabedrijven en rijschoolhouders tegemoet met een bijdrage van € 500,- per aangeschafte bumper met een maximum van twee bumpers per bedrijf. Uit een inventarisatie van de redactie van Vakblad Grondig onder de leveranciers blijkt dat er sinds de start van de campagne al 100 bumpers zijn besteld. Na 3 maanden rijden er al 65 tractoren met door Cumela gesubsidieerde bumpers rond. “De verschillende fabrikanten en leveranciers melden dat zij met elkaar al een paar honderd trekkerbumpers hebben verkocht”, meldt Thijs Veneklaas Slots, projectleider trekkerbumpers van Cumela enthousiast. Niet alleen cumelaleden kopen de bumpers. Ook boeren en zelfs particulieren met een hobbytrekker rijden rond met een trekkerbumper. Cumela publiceert op de website artikelen met de spelregels voor de subsidie-actie en de fabrikanten die de trekkerbumpers maken. Trekkerbumpereigenaren kunnen de subsidie aanvragen nadat de trekkerbumper op de tractor is gemonteerd. Om voor subsidie in aanmerking te komen, moet de ondernemer de factuur en een of meer foto’s met gemonteerde trekkerbumper als bewijs indienen.
Van zes naar twaalf fabrikanten
Eind december zijn er bijna 100 subsidieaanvragen binnen. Een bedrijf kan pas een subsidieaanvraag doen, wanneer de trekkerbumper is geleverd en gemonteerd. Waren er tijdens AgroTechniek Holland nog 6 fabrikanten, eind 2016 zijn dat er elf en in februari 2017 twaalf. De gebruikers van de trekkerbumpers zijn positief over de toepassing. Annet Roelofs-Hendrix van Loonbedrijf Hendrix & Smits BV geeft aan dat het bedrijf niet wil bezuinigen op veiligheid. “Dagelijks zitten wij met een groot aantal trekkers op de weg. Door ook met een groot aantal trekkerbumpers te rijden, willen wij een positief beeld overbrengen. Niet alleen andere weggebruikers, maar ook klanten reageren positief op onze trekkerbumpers.”
Sinds enkele maanden rijdt Gert Davelaar van Gert Davelaar Grondwerken en Landschapsonderhoud met zijn trekkerbumper: “Waar bestuurders van auto’s voorheen maar twee lampen zagen die dicht bij elkaar stonden, merken ze nu vroegtijdig dat er groot materieel aankomt en wijken ze op tijd uit om ons de ruimte te geven. De breedtemarkering en de contourverlichting doen dus hun werk en het wordt veiliger!” Hinder van de bumper ondervindt Davelaar nauwelijks. “Het kleine beetje ruimte dat je als chauffeur méér nodig hebt om te draaien, weegt niet op tegen alle voordelen die je op de weg ondervindt.”
Provinciestrijd breekt los
Wanneer de campagne vier maanden loopt, hebben cumelabedrijven al voor een kwart miljoen geïnvesteerd in verkeersveiligheid en zijn er 120 trekkerbumpers gesubsidieerd. Juist bij ondernemers die van de openbare weg gebruikmaken om van werklocatie naar werklocatie te rijden, is het besef groot dat je als verkeersdeelnemer je eigen steentje aan veiligheid dient bij te dragen. Hoewel chauffeurs in eerste instantie niet stonden te juichen, omdat de trekkerbumper het voertuig langer maakt, zijn ze nu vooral positief. Dit komt mede door de toegevoegde functionaliteit van de bumpers, bijvoorbeeld met extra frontgewicht of opbergruimte. Uit de eerste aankopen blijkt dat cumela-ondernemers bereid zijn om gemiddeld € 2050,- per bumper te besteden. De prijzen per individuele bumper schommelen tussen de € 1200,- en ca. € 6000,- mede afhankelijk van de uitvoering en extra ballastgewicht. In februari voert de provincie Noord-Brabant de lijst met meest verkochte bumpers aan, gevolgd door Gelderland, Overijssel en Zuid-Holland. Door Europese regelgeving die eraan zit te komen met betrekking tot breedtemarkering voor landbouwtrekkers en aanhangwagens verwacht Cumela dat de vraag ook in de andere provincies zal aantrekken. Vier maanden later liggen Gelderland en Overijssel op kop en rijden er in totaal 184 trekkerbumpers rond.
Ook na de start van de campagne besteedt de media nog regelmatig aandacht aan de trekkerbumpers. Niet alleen Cumela wordt geïnterviewd, maar ook cumelabedrijven, zoals Klaas Mulder van Mulder Loonbedrijf door RTV Noord en Gerard Bunnik door het Algemeen Dagblad.
Leden aan het woord
Om de cumelabedrijven te blijven stimuleren, roept Cumela de leden op om ervaringen te delen. In elke versie van cumelavakblad Grondig staan de namen van de nieuwe bedrijven die meedoen met de actie. Ook komen er ondernemers aan het woord. Zo vertelt Hans van den Elzen van Elco Sport en Cultuurtechniek over zijn 3 nieuwe trekkerbumpers: “Doordat wij onze trekkers veiliger maken, gunnen overige weggebruikers ons wat meer ruimte. Dit maakt het rijden op wegen veiliger en vermindert bovendien de kans op schades.” En Arie van Leeuwen van Loon en Mechanisatiebedrijf P. van Leeuwen & zonen merkt op: “Er wordt veel gesproken over de veiligheid van landbouwmachines in het verkeer. Om de veiligheid van het landbouwverkeer te vergroten, moet je als ondernemer ook de stap zetten om je steentje hieraan bij te dragen. De trekkers die veel op de openbare weg zitten hebben wij daarom uitgerust met een trekkerbumper.” Cumela hoort ook dat andere weggebruikers positief op de betere zichtbaarheid van tractoren reageren. De hand of het duimpje van de automobilist gaat wat vaker omhoog wanneer men elkaar passeert.
Zien doet kopen
Wanneer de campagne 1,5 jaar loopt, zijn er 15 verschillende trekkerbumpers waarvoor Cumela € 500,- subsidie verstrekt aan de leden. Cumela heeft deze bumpers beoordeeld op optische veiligheid: verlichting, reflectoren, markering en kleurstelling die bijdragen aan herkenning en zichtbaarheid. Ondernemers maken de overweging tussen een bumper die een zo groot mogelijk gedeelte voor de tractor afschermt, een bumper die breder inzetbaar is of een bumper die door de extra verfraaiing aandacht trekt. Driekwart van de gesubsidieerde trekkerbumpers zijn afkomstig van het merk Tractor Bumper of van Sauter Frontprotectors. De trekkersbumpers van Jochemsen, Zuidberg, Goudland en AGRIbumper komen ook vaker voor. Projectleider Thijs Veneklaas Slots: “De gemiddelde ondernemer investeert 2100 euro per trekkerbumper. Vermenigvuldig dat met bijna 270 bumpers en dan zie je dat de cumelasector een enorme extra investering in veiligheid doet, maar liefst een half miljoen. Het overgrote deel van de trekkerbumpers zie je terug in het Oosten en het Zuiden van Nederland. Waar een trekkerbumper vaker in het straatbeeld verschijnt, gaan andere ondernemers eerder overstag om ook op deze wijze een steentje bij te dragen aan de verkeersveiligheid.”
Vijfhonderdste trekkerbumper
In mei 2018 rijden er 320 gesubsidieerde trekkerbumpers rond. De meeste zijn te vinden in Noord-Brabant en Gelderland, gevolgd door Zuid-Holland, Overijssel en Drenthe. Er is nog Cumela-subsidie beschikbaar voor 180 trekkerbumpers die gekocht kunnen worden door bedrijven die tenminste vanaf 30 juni 2017 lid zijn van Cumela en door rijschoolhouders die opleiden voor het T-rijbewijs met eigen tractor(en). Landelijke verkoopcijfers laten zien dat er in juni in totaal al 700 trekkerbumpers zijn verkocht. Hiermee tonen de ondernemers aan dat ze hun verantwoordelijkheid in verkeersveiligheid nemen. Ruim 2 jaar na de lancering van de trekkerbumpercampagne rijden er 400 gesubsidieerde bumpers rond.
In januari 2019 hebben 340 cumelabedrijven en 18 rijschoolhouders gebruik gemaakt van de trekkerbumpersubsidie. Op 17 januari is het doel om 500 trekkerbumpers te subsidiëren behaald en sluit Cumela de actie af. Loon- en Verhuurbedrijf De West uit Westbeemster is de koper van de vijfhonderdste trekkerbumper en wordt op 9 februari in het zonnetje gezet. Naast de subsidie krijgt het bedrijf een jaar gratis gebruik van de Veilig Vakwerk dienst. Met het aanschaffen van de vijfhonderdste trekkerbumper is De West tevens het laatste bedrijf dat een subsidie van 500 euro heeft gekregen. In totaal heeft Cumela een subsidiepot van een kwart miljoen euro beschikbaar gesteld. De totale sector heeft voor ruim een miljoen geïnvesteerd in verkeersveiligheid.
Enquête toont succes aan
Na afloop van de campagne houdt Cumela een enquête onder de 500 gebruikers van de trekkerbumpers om de effecten verder te meten. In het onderzoek geven bijna alle ondernemers aan de bumper te hebben aangeschaft om een bijdrage te leveren aan de verkeersveiligheid. Deze investering leverde bij meer dan de helft van de ondernemers complimenten op vanuit de omgeving. Wat de bedrijven vooral hebben ervaren, is dat de bumper andere weggebruikers duidelijk maakt hoe breed het voertuig is en dat voorkomt veel ongelukken. Ook zien de respondenten de bumper als bescherming van de medeweggebruiker bij een aanrijding. De campagne van Cumela heeft verkeersveiligheid, en de trekkerbumper in het bijzonder, op de agenda gezet. Bedrijven geven nu zelfs aan dat ze ook zonder subsidie de bumper aan gaan schaffen en ze vragen om meer maatregelen om de verkeersveiligheid te vergroten. Directeur Janneke Wijnia van Cumela is trots dat de campagne zo succesvol is verlopen. “Het bewijst dat het de ondernemers in onze sector ernst is met de verkeersveiligheid. Ze beseffen hoe belangrijk de weg is voor hun werk en willen investeren in zichtbaarheid om hun positie letterlijk en figuurlijk te markeren. Het is mooi dat de bedrijven mede dankzij onze subsidie al meer dan een miljoen hebben geïnvesteerd in verkeersveiligheid.”
Dit artikel is een samenvoeging van de 23 artikelen die Cumela in de periode september 2016 tot en met februari 2019 heeft uitgebracht over verkeersveiligheid en de trekkerbumper.
De originele auteurs zijn: Ans de Bie, Hero Dijkema, Marijke Dorresteijn, Michiel Pouwels, Thijs Veneklaas Slots, Marije van Beurden, Herma van den Pol
