Wat zijn mestgassen?
In mestgassen komen de volgende stoffen voor: zwavelwaterstof (rotte-eierenlucht), ammoniak, methaan (brandbaar en explosief) en blauwzuurgas. De gassen komen vrij bij het verpompen of mixen van mest en bij het breken van de koek op de drijfmest. Hierbij kunnen dodelijke situaties ontstaan voor mens en dier. Daarnaast verdringen de gassen zuurstof, wat ook tot levensgevaarlijke situaties leidt. Mestgassen komen vaak voor in de drijfmesttank op een aanwendingsmachine of tankwagen voor mesttransport, in een mestopslag, in de directe omgeving van mix- en pompgaten, in de stal tijdens het mixen en in de kelder onder de roosters.
Oorzaken van ongevallen
Wanneer mest in beweging wordt gebracht, komen er gevaarlijke gassen uit de mest. Het inademen van deze gassen is zodanig schadelijk dat iemand binnen enkele (!) seconden het bewustzijn kan verliezen. Onoplettendheid of onderschatting van het gevaar is vaak de beginoorzaak. Er raakt dan iemand buiten bewustzijn. Collega’s of omstanders schieten vervolgens te hulp. Ook voor hen dreigt er echter gevaar. In veel gevallen raken ook deze mensen buiten bewustzijn. Zorg er dus voor dat je een ander niet in gevaar brengt, door zelf zorgvuldig te handelen. Je bent vooral zelf degene die een ongeval kan voorkomen.
Zo ga je veilig om met mestgassen!
Mixen in de stal:
- Mix alleen bij voldoende wind (minimaal windkracht 2).
- Mix alleen als alle deuren van de stal wijd open staan en zet hoeken waar geen frisse lucht kan komen af.
- Mix alleen wanneer de dieren buiten zijn of vast aan het voerhek staan.
- Mix nooit als er kinderen in de buurt zijn. Waarschuw volwassenen. Breek het werk af als waarschuwen niet helpt en neem contact op met uw leidinggevende.
- Regelmatig mixen vermindert de ophoping van gassen.
Reinigen en repareren van de tank:
- Inspecteer de mesttank alleen als je deskundig bent én beschikt over onafhankelijke adembescherming (perslucht) én bent aangelijnd.
- Ga een mesttank alleen in als er een tweede persoon aanwezig is.
- Ga de mesttank alleen in als er duidelijke afspraken over de werkwijze zijn gemaakt.
- Reinig en ventileer de tank uitgebreid voordat er werkzaamheden zullen plaatsvinden waarbij vonken kunnen ontstaan (slijpen, lassen).
- Ook in open containers kan gas blijven hangen (soms zwaarder dan lucht). Voor werken in open containers geldt dus ook: nooit alleen en altijd aangelijnd.
Mestopslag:
- Inspecteer de mestopslag alleen als je deskundig bent én beschikt over onafhankelijke adembescherming (perslucht) én bent aangelijnd.
- Ga een mestopslag alleen in als er een tweede persoon aanwezig is.
- Ga de mestopslag alleen in als er duidelijke afspraken over de werkwijze zijn gemaakt.
- Reinig en ventileer de tank uitgebreid voordat er werkzaamheden zullen plaatsvinden waarbij vonken kunnen ontstaan (slijpen, lassen).
Uitrijden van mest:
- Zorg dat er geen kinderen op het erf zijn.
- Dek grote openingen naar de mestkelder af als er geen direct toezicht is.
- Hang bij storing en controle nooit in het mangat van de mesttank; hier kun je acuut dood aan gaan!
In geval van nood!
- Zorg ervoor dat je op de hoogte bent van de afspraken die gelden.
- Als er toch een incident plaatsvindt: houd je aan de gemaakte afspraken! Je eigen veiligheid gaat voor. Als je ook buiten bewustzijn raakt, moeten anderen een extra slachtoffer redden en daarmee is degene die je wilt redden nog steeds niet gered.
- Ook een hulpverlener moet gebruikmaken van perslucht én aangelijnd zijn.
- Mestgassen zijn véél gevaarlijker dan je denkt! Ga altijd uit van de meest gevaarlijke combinatie van aanwezige gassen en laat je niet bedwelmen.
Kijk ook op www.mestgassen.nl voor de e-learning over mestgassen en op www.agroarbo.nl voor de arbocatalogus mechanisch loonwerk over mestgassen
