De plannen zijn opgesteld door een zeer brede coalitie van natuurorganisaties zoals Natuurmonumenten en Natuur en Milieu, landbouw via LTO Nederland en ondernemers die verenigd zijn in MKB Nederland en VNO-NCW, zoals Cumela en Bouwend Nederland. Gezamenlijk hebben ze een plan opgesteld dat voorziet in meer reductie dan nu vastgelegd in de stikstofwet. Met het plan willen de organisaties de natuur verbeteren en versterken, economische projecten doorgang laten vinden, en meer perspectief en draagvlak creëren voor de landbouw.
De huidige stikstofwet verplicht tot een vermindering van de uitstoot van stikstof met 26 procent in 2030. Het nieuwe voorstel dat duidelijk een inzet is voor de kabinetsformatie, voorziet een emissiereductie met 40%. Hierdoor komt er ook ruimte voor het uitgeven van depositieruimte voor nieuwe economische ontwikkelingen.
Om dit te realiseren zijn volgens de deelnemende partijen enorme investeringen nodig. Dit geld is deels bedoeld voor investeringen in innovatie in de landbouw, vrijwillige verplaatsing van piekbelasters en vrijwillige uitkoop van stoppers, waarbij de vrijkomende gronden gebruikt zullen worden voor extensivering van blijvende boerenbedrijven. Dit moet dan worden gecombineerd met investeringen in natuurinclusieve landbouw, vergoedingen voor agrarisch natuurbeheer en meer robuuste natuur. De aanpak zal gebiedsgericht zijn, de stikstof-situatie verschilt immers per gebied en kan dus ook alleen lokaal worden opgelost stellen de organisaties. Het is volgens hen belangrijk dat relevante spelers, zoals boeren en natuurbeheerders in een gebied, participeren in plaats van maatregelen van bovenaf opgelegd te krijgen.
Aan de andere kant is er geld nodig om in andere sectoren de emissies te verminderen via emissieloze mobiliteit, verduurzaming van de industrie, bouw- en energiesector. In totaal kosten de plannen ongeveer 1,7 miljard euro per jaar om alle maatregelen uit te kunnen voeren.
Het betekent een zeer forse investering door de overheid , maar niets doen is in de ogen van de zes organisaties nog veel kostbaarder. Dan vallen investeringen in de bouw stil en kunnen bedrijven uit binnen en buitenland niet meer uitbreiden of starten. De organisaties vragen de politiek daarom mee te doen en de aanpak verder uit te werken. De organisaties hebben de Raad van State en het Planbureau voor de Leefomgeving gevraagd om het plan te beoordelen op de haalbaarheid. Ook hopen ze dat dit plan een rol kan spelen bij de kabinetsformatie.
Cumela is blij met dit initiatief en ondersteunt dit. Het voorstel heeft veel goede elementen die er toe kunnen leiden dat de stikstofproblematiek geen bedreiging meer is, maar een kans voor de economie wordt. Teun Jansen die namens Cumela betrokken is in de stikstofwerkgroep van VNO-NCW waarschuwt wel voor te veel optimisme. “Dit is nog echt een voorstel op hoofdlijnen. De voorstellen moeten nog in detail worden uitgewerkt. In het verleden is gebleken dat met name de uitwerking en de snelheid van de uitwerking nog heel veel tijd kan kosten. Hoe dan ook blijven we nauw en kritisch volgen hoe de plannen verder worden vorm gegeven.”
