De belangrijkste vragen over PFAS op een rij

Gelden de regels vanuit het Tijdelijk handelingskader PFAS ook als ik een klein bouwputje of een tuin bij een particulier moet uitgraven?
Ja absoluut. Alle grond die wordt toegepast, moet, ongeacht de hoeveelheid, sinds 1 oktober vergezeld zijn van een (aanvullend) PFAS-onderzoek. Dit geldt ook als jij gebruikmaakt van de bodemkwaliteitskaart. De bodemkwaliteitskaart is sinds 1 oktober niet meer geldig zolang het lokale bevoegd gezag niet aanvullend op PFAS heeft onderzocht.

Hoe zit het dan met de bodemkwaliteitskaart?
Bij het gebruik van de (water)bodemkwaliteitskaart, milieuhygiënische verklaringen, de erkende kwaliteitsverklaring en de fabrikant eigen verklaring moet je aanvullend onderzoek op PFAS (laten) doen. Sinds 1 oktober 2019 is het niet meer toegestaan om bij een voorgenomen toepassing gebruik te maken van deze milieuhygiënische verklaringen zonder dat daarbij specifiek op de aanwezigheid van PFAS is getoetst.
Als de (water)bodemkwaliteitskaart nog geen data bevat over het voorkomen van PFAS, dan ben je sinds 1 oktober 2019 verplicht om bij een voorgenomen toepassing aanvullend op PFAS te onderzoeken. Dit hoeft niet in situaties waarbij je op basis van vooronderzoek kunt aantonen dat de bodem onverdacht is op de aanwezigheid van PFAS (bijvoorbeeld bij een diepere ongeroerde bodemlaag). Als de grond of baggerspecie afkomstig is uit (water)bodemlagen die niet worden verdacht van aanwezigheid van PFAS - ongeroerde, dieper dan één meter onder het maaiveld gelegen (water)bodems – hoef je geen aanvullend onderzoek naar het voorkomen van PFAS te doen om de milieuhygiënische verklaring ook na 1 oktober 2019 te mogen blijven gebruiken. Als de grond of baggerspecie wel uit op PFAS-verdachte bodemlagen afkomstig is, moet je wel op PFAS onderzoeken.

Moeten bouwstoffen ook op PFAS worden onderzocht?
Het Tijdelijk handelingskader is alleen van toepassing op het hergebruik van grond en baggerspecie en geldt niet voor bouwstoffen. Volgens de zorgplicht uit het Besluit bodemkwaliteit kan ook bij het toepassen van bouwstoffen onderzoek naar PFAS nodig zijn. Je hoeft de betreffende bouwstof alleen te onderzoeken op PFAS als er een concrete verdenking bestaat op belasting op PFAS, bijvoorbeeld als de bouwstof is vrijgekomen in de omgeving van een bronlocatie.

Moet ik voorafgaand aan het terugplaatsen na het tijdelijk uitnemen van grond de bodem op PFAS onderzoeken?
Als je de grond volgens artikel 36, 3e lid, van het Besluit bodemkwaliteit tijdelijk uitneemt en weer terugplaatst, is er geen directe noodzaak om op PFAS te onderzoeken, tenzij er sprake is van een verdachte puntbronlocatie met mogelijk sterk verhoogde gehalten aan PFAS. Dit geldt ook als je een BUS-sanering uitvoert onder de categorie tijdelijk uitplaatsen waarbij de grond niet wordt afgevoerd naar elders.

Ik heb nog grond in depot liggen waar een milieuhygiënische verklaring bij zit. Moet deze partij dan ook aanvullend worden onderzocht?
Ja, ook deze grond zal voorafgaand aan de toepassing aanvullend op PFAS moeten worden onderzocht.

Wie is er verantwoordelijk voor de extra kosten voor het onderzoek op PFAS en de extra afzetkosten bij de grondbank?
Allereerst is het belangrijk of je de overeenkomst voor of na 8 juli 2019 hebt gesloten. Toen trad het Tijdelijk handelingskader namelijk in werking. Voor overeenkomsten die je op of na 8 juli hebt gesloten, geldt dat jij bekend wordt verondersteld met de nieuwe regels en jij hier met het sluiten van de overeenkomst rekening mee houdt. Heb jij nog geen definitief contract gesloten met jouw opdrachtgever? Dit biedt jou de ruimte om de extra kosten die uit het handelingskader voortvloeien met jouw opdrachtgever te bespreken. Stel (indien mogelijk) hier ook vooral vragen over bij de nota van inlichtingen en zorg dat in een contract een bepaling wordt opgenomen waarin iets staat vermeld over de kosten. Wanneer de contracten al zijn getekend voor 8 juli 2019 is het lastiger om de onderhandelingen weer open te breken. Dit hangt af van onder meer het contract, de verhoudingen van de partijen, de expertise, enzovoort. Het is belangrijk dat jij in overleg gaat met jouw opdrachtgever en hem informeert over de nieuwe regels rondom PFAS, omdat die regels van invloed zijn op het werk.

Werken met PFAS vervuilde grond mag nog bij 890 microgram:
De discussie over de omgang met grond, water en grondwater die met de stofgroep PFAS vervuild is, levert ook de vraag op wat dit betekent voor medewerkers. Wanneer mag een medewerker nog zonder veiligheidsmaatregelen met grond of met bagger omgaan? Onlangs heeft CROW daar een uitspraak over gedaan, namelijk dat het arbeidshygiënische risico zeer klein is. De norm die CROW hanteert, is maximaal 890 microgram per kilogram droge stof. Daar mag een werknemer dan acht uur per dag in werken.
Het is een getal dat opmerkelijk veel hoger is dan de normen die nu gelden in het Tijdelijk handelingskader. Daar wordt 0,1 microgram als grens gehanteerd, 8900 keer lager dan de norm voor werken met de grond. Het roept opnieuw de vraag op waarop deze normen zijn gebaseerd.
Het CROW heeft de herziene normen opgenomen in de CROW 400 en de daarbij behorende rekentool.

Meer informatie: 
Heb jij nog vragen? Neem dan gerust contact op met onze Cumela Ondernemerslijn via (033) 247 49 99 of [email protected].